Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu cho bạn đọc cách pha trà Ô Long theo phong cách trà Kungfu. Pha trà Kungfu được hiểu là cách thực hành pha trà với kỹ năng tuyệt vời nhằm tập trung chiết xuất ra cốc trà chất lượng nhất từ lá. Sự nhấn mạnh được đặt vào kỹ năng và sự kết nối của con người với thiên nhiên thông qua trà, chứ không phải hình thức hay nghi lễ.
Đây chắc chắn là cách chuẩn bị trà yêu thích và quen thuộc đối với nhiều người yêu trà. Vì thực sự với cách pha trà Kungfu, chúng ta đã bước vào quá trình thưởng trà ngay từ giai đoạn chuẩn bị.
Theo truyền thống, một bộ trà Kungfu tối thiểu sẽ gồm một ấm trà dung tích nhỏ, chén uống trà, tống trà (dùng để chiết nước trà từ ấm trước khi rót vào chén uống trà) và một khay trà để đựng các dụng cụ trên). Một bộ đầy đủ hơn sẽ có thêm dụng cụ lọc cặn trà, đồ kẹp (dùng để kẹp vệ sinh chén trà hoặc để xem lá trà, tránh dùng tay), muỗng xúc trà, chén đựng trà khô, khăn lau nước, ống ngửi trà.
Mặc dù có sự khác biệt nhỏ trong kỹ thuật đối với từng bộ trà Kungfu khác nhau, nhưng quy trình cơ bản là như nhau. Kỹ thuật pha trà này được khuyến khích để pha các loại trà Ô Long, Hồng Trà, Phổ Nhĩ phát huy tối đa các phẩm chất hương vị.
Làm sao để có được một ấm trà Ô Long ngon?
Về cách pha trà Ô Long, những người uống trà kỳ cựu chiêm nghiệm rằng 3 yếu tố cốt lõi làm nên một chén trà Ô Long tuyệt vời đó là: nhiệt độ nước, lượng trà và thời gian hãm.
- Về nước và nhiệt độ nước pha trà:
Một tách trà tuyệt vời bắt đầu với nước bạn sử dụng, điều này đặc biệt đúng khi uống các loại trà hương vị tinh tế như là trà Ô Long của chúng tôi, nơi mà bất kỳ hương vị nào còn sót lại trong nước có thể dễ dàng lấn át hương vị trà.
Nếu bạn tình cờ sống ở một nơi nào đó có thể tiếp cận với nước suối tự nhiên sạch hoặc nước giếng ngọt lành thì đó chắc chắn là nước tốt nhất để sử dụng. Tuy nhiên, nếu bạn không phải là một trong số ít người may mắn đó, thì nước suối đóng chai tươi – không phải nước khoáng – hay nước lọc là ổn để pha trà.
(Xem cách chọn nguồn nước lý tưởng tại bài viết: Nước pha trà)
Nhiệt độ nước khuyến nghị để pha Ô Long trong khoảng từ 90-96 độ C: Các loại Ô Long xanh pha ở mức thấp, các loại Ô Long đỏ lên men cao nên pha ở mức nhiệt độ nước cao hơn.
Về cơ bản, bạn có thể đun sôi nước sau đó để nó trong 20-30 giây, hoặc đầu tư vào một ấm đun nước có cài đặt nhiệt độ.
(Xem chi tiết chỉ dẫn về nhiệt độ nước tại bài viết: Nhiệt độ nước pha trà)
- Lượng trà:
Định lượng trà là một vấn đề liên quan đến khẩu vị cá nhân. Tách trà hoàn hảo của bạn có thể nhận được cái lắc đầu từ một người khác. Không có nguyên tắc vàng nào khi đong trà vào ấm, do đó bạn cần nhiều lần thử để phục vụ cho sở thích của riêng mình.
Đối với việc pha các loại trà Ô Long, một khuyến cáo là bạn cần sử dụng nhiều trà hơn so với khi pha các loại trà xanh hoặc trà đen. Thông thường với khẩu vị uống trà của người Việt, nếu bạn cần khoảng 5 gram trà xanh để pha với ấm 200 ml nước; thì với Ô Long bạn cần từ 10 đến 12 gram, thậm chí nhiều hơn.
Xem thêm hướng dẫn về lượng trà tại bài viết: Bao nhiêu gram trà là vừa đủ?
- Thời gian hãm trà:
Thời gian hãm trà có mối liên hệ chặt chẽ với loại trà, nhiệt độ nước, lượng trà và khẩu vị.
Thời gian quá ngắn, hương vị trà, hương thơm và các chất có lợi sẽ không có đủ thời gian để khuếch tán ra nước. Quá lâu, hương vị trà trà sẽ thay đổi, thường trở nên đắng và chát hơn.
Đối với kỹ thuật pha trà Kungfu, thời gian hãm trà thường nhanh vì ta dùng nhiều trà trong ấm dung tích nhỏ và nhiệt độ được kiểm soát.
Đặc biệt, đối với những loại trà nổi tiếng về hương thơm như trà ô long, cấu trúc tế bào của lá trà bị phá vỡ, chất dịch được phủ lên bề mặt thì thời gian hãm trà được tính bằng giây, khoảng 20-40 giây/lần.
Chia sẻ kinh nghiệm về thời gian pha trà trong bài viết: Khi nào thì nên dốc nước trà ra?
Hướng dẫn cụ thể các bước pha trà Ô Long
Dưới đây là hướng dẫn cụ thể các bước pha trà Ô Long sử dụng bộ trà khá cơ bản bao gồm ấm, tống trà, chén uống trà, chén đựng trà khô và khay trà chứa các dụng cụ trên.
– Bước 1: Chuẩn bị lượng nước đủ dùng và bộ đồ trà của bạn thật khô ráo. Tay người pha trà cũng phải gọn gàng sạch sẽ.
Lấy một lượng trà đủ dùng ra chén và mời khách của bạn cùng ngửi mùi thơm của lá trà khô. Mặc dù điều này có vẻ tầm thường, nhưng nó là một phần không thể thiếu của thưởng trà đích thực.
– Bước 2: Làm nóng ấm trà bằng cách cho nước sôi vào ấm, lên đến trên 70% thể tích ấm. Thời gian làm nóng ấm khoảng 20 giây sau đó đổ bỏ nước đi.
– Bước 3: Đặt trà vào ấm và rót nước sôi (khoảng 50% ấm) để tráng trà, xoay ấm rồi đổ nước tráng này vào tống.
Thao tác này mục đích để đánh thức lá trà, cần thực hiện nhanh tay (khoảng dưới 7 giây), sau khi rót nước đi để nguyên ấm trà vậy khoảng 15 giây cho trà ngấm nước, trong thời gian này dùng nước tráng trong tống để làm nóng và làm thơm chén uống trà.
Tham khảo thêm về tác dụng của tráng trà trong bài viết: Những điều cần biết về tráng trà?
– Bước 4: Hãm trà: châm nước sôi đầy ấm và đậy nắp lại. Tiếp tục rót thêm ít nước sôi lên ấm và hãm trà trong vòng 20-30 giây cho lần pha đầu tiên (nước trà đầu tiên này gọi là nước hương-chủ yếu để thưởng thức hương trà).
Thời gian hãm trà Ô Long giữ ở mức 20 đến 30 giây cho lần pha thứ 2,3 và có thể tăng lên một chút cho những lần pha tiếp theo (điều chỉnh vài lần cho hợp khẩu vị).
Chúng tôi chia sẻ cách canh thời gian hãm trà dễ dàng hơn bằng nhịp thở. Sau khi châm nước vào ấm trà, sau 5-6 nhịp hít vào thở ra nhịp nhàng là thời gian đủ cho 1 lần hãm trà.
– Bước 5: Rót trà Ô Long ra tống trà (có thể dùng thêm một phễu lọc để giữ lại những xác trà nhỏ), rồi từ tống chia nước trà ra nhiều chén uống trà.
Trung bình, các loại trà Ô Long có thể pha được 4-6 lần nước. Các lần pha trà tiếp theo quy trình lặp lại từ bước 4, ngoại trừ lưu ý về thời gian hãm trà cho phù hợp.
Uống trà
Giờ là lúc thực sự để uống trà. Trong nghi thức uống trà Kungfu, bạn cần phục vụ khách uống trà trước. Nếu bộ trà của bạn có đĩa lót thì đặt chén trà lên đĩa, nếu không chỉ cần phục vụ trực tiếp; nâng chén trà trong hai tay để thể hiện sự tôn trọng.
Nhẹ nhàng đưa chén trà lên mũi và đưa qua lại vài lần để ngửi hương thơm trà bốc lên.
Sử dụng chút lực để đưa trà vào miệng; một ngụm nhỏ nước trà trộn với không khí lạnh, không chạm vào môi, để nụ vị giác trên lưỡi chạm vào chất lỏng đầu tiên, thưởng thức nó trong miệng một lúc để đảm bảo bạn trải nghiệm hương vị hoàn chỉnh của trà, sau đó bạn có thể thưởng thức phần còn lại của chén trà. Đó là bản chất của việc nếm trà.
Đặc biệt, khi thưởng thức trà Ô Long người uống trà thể sử dụng thêm ly ngửi (một dạng ly cao dùng để ngửi hương trà) để nâng cao trải nghiệm thưởng thức trà Ô Long.
Tìm hiểu thêm về ly ngửi trà trong bài viết: Sử dụng ly ngửi hương trong thưởng trà
Xem Video trình diễn pha trà của Trà Sư tại vườn trà Long Đỉnh năm 2018
Một số lưu ý nhỏ khi pha trà
– Nên dùng chén tống để rót sạch nước trà Ô Long trong ấm sau mỗi lần pha và giữ nguyên xác trà khô trong ấm cho lần pha kế tiếp (xác trà này đảm bảo chất lượng trong vòng 4 giờ).
– Không nên hãm trà quá lâu sẽ làm nước trà chuyển sang màu đỏ bầm, chát gắt và giảm hương.
– Mở nắp ấm pha trà sau khi đã rót nước trà ra tống để tránh nhiệt độ cao trong ấm làm trà tiếp tục bị oxy hóa.
– Nước sôi dùng một lần không hết thì đổ đi hoặc để dành làm nước lạnh uống. Tuyệt đối không bao giờ đem đi đun lại; nước như vậy đã nhạt, đã mất đi cái trong lành tươi mát của nước, do lượng oxy hòa tan trong nước phần lớn đã mất đi khiến trà không bốc hương đầy đủ.
Hướng dẫn cách pha trà Ô Long lạnh
Ngoài cách pha trà truyền thống như trên thì còn có một cách pha trà Ô Long lạnh, rất thích hợp dùng trong mùa hè: cho trà vào bình thủy tinh hoặc chai nhựa có nắp đậy, rót nước sôi để nguội hoặc nước suối vào, rồi để vào trong tủ lạnh khoảng 8 tiếng đồng hồ là dùng được. Lượng trà: theo tỉ lệ 1000ml = 10g trà.
Cách pha này phù hợp để sử dụng cho người có thói quen tập thể dục buổi sáng; pha trà lúc đêm là buổi sáng bạn đã có ngay 1 bình trà để mang theo ra công viên. Với cách pha này, nước trà có vị tươi và hương nhẹ nhàng như sương sớm.
Xem hướng dẫn chi tiết: Cách pha trà lạnh cold brew
Nếu bạn là người bận rộn với công việc và không có nhiều thời gian để pha trà, bạn vẫn có thể dùng cách pha trà Ô Long như sau:
Cách 1 (uống nóng): sử dụng bình pha trà cá nhân tiện lợi (xem hướng dẫn chi tiết bên dưới) hoặc chỉ đơn giản là cho trà vào hãm trong ấm, trong ly (chỉ cần lưu ý là cho ít trà thôi và không hãm lâu)
Cách 2 (uống lạnh): dùng bình lớn để dựng hết nước trà của 6 lần pha trà, để nguội rồi cho vào tủ lạnh dùng dần
Hy vọng hướng dẫn cách pha trà của chúng tôi giúp bạn đọc yêu trà hài lòng với chén trà trên tay và có những giây phút thưởng trà an lành!
[Bài 6] Cách pha trà truyền thống – Văn Hóa Trà Việt – Đẳng Cấp Trà Việt (How to make best hot tea)
