Soạn bài thiên đô chiếu

VĂN BẢN

Hướng dẫn Soạn Bài 22 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập hai. Nội dung bài Soạn bài Chiếu dời đô sgk Ngữ văn 8 tập 2 gồm có khá đầy đủ bài soạn, tóm tắt, cảm thụ, nghiên cứu và phân tích, thuyết minh, … vừa đủ những bài văn mẫu lớp 8 hay nhất, giúp những em học tốt môn Ngữ văn 8 .

CHIẾU DỜI ĐÔ
(Thiên đô chiếu)

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh ( 1 ) năm lần dời đô ( 2 ) ; nhà Chu đến vua Thành Vương ( 3 ) cũng ba lần dời đô ( 4 ). Phải đâu những vua thời Tam đại ( 5 ) theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời ? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi TT, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì đổi khác. Cho nên vận nước vĩnh viễn, phong tục phồn thịnh ( 6 ). Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thị ở nơi đây ( 7 ), khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không hề không dời đổi ( 8 ) .

Bạn đang đọc: Soạn bài Chiếu dời đô sgk Ngữ văn 8 tập 2

Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương ( 9 ) : Ở vào nơi TT trời đất ; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi ( 10 ). Đã đúng ngôi nam bắc đông tây ; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng ; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt ; muôn vật cũng rất mực đa dạng và phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa ( 11 ). Thật là chốn tụ hội trọng điểm ( 12 ) của bốn phương quốc gia ; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời .
Trẫm muốn dựa vào sự thuận tiện của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ?

(Lí Công Uẩn(*), trong Thơ văn Lí – Trần, tập I,
NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1977)

Chú thích:

(*) Lí Công Uẩn (974 – 1028) tức Lí Thái Tổ, người châu Cổ Pháp, lộ Bắc Giang (nay là xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều chiến công. Dưới thời Tiền Lê, ông làm đến chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Khi Lê Ngọa Triều mất, ông được triều thần tôn lên làm vua, lấy niên hiệu là Thuận Thiên.
Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu có thể viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuôi; được công bố và đón nhận một cách trang trọng. Một số bài chiếu thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận mệnh của cả triều đại, đất nước. Năm Canh Tuất niên hiệu Thuận Thiên thứ nhất (1010), Lí Công Uẩn viết bài chiếu bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư (nay thuộc tỉnh Ninh Bình) ra thành Đại La (tức Hà Nội ngày nay). Văn bản bài Chiếu dời đô ở đây là do Nguyễn Đức Vân dịch.

( 1 ) Bàn Canh : vua thứ mười bảy của nhà Thương, một triều đại rất xưa trong lịch sử dân tộc Trung Quốc .
( 2 ) Năm lần dời đô : nhà Thương từ vua tiên phong là Thành Thang đến Bàn Canh đã năm lần dời đô .
( 3 ) Thành Vương : vua thứ ba nhà Chu, triều đại tiếp nối nhà Thương .
( 4 ) Ba lần dời đô : nhà Chu từ Chu Văn Vương qua Chu Vũ Vương đến Chu Thành Vương đã ba lần dời đô .
( 5 ) Tam đại : tên chung chỉ ba triều đại Hạ, Thương, Chu tiếp nối đuôi nhau nhau trong lịch sử vẻ vang cổ đại Trung Quốc .
( 6 ) Phồn thịnh : ở trạng thái tăng trưởng tốt đẹp, dồi dào, sung túc .
( 7 ) Nơi đây : chỉ Hoa Lư, nơi triều đình nhà Lí còn đóng đô khi ấy .
( 8 ) Thực ra việc hai triều Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực chưa đủ mạnh, vẫn còn phải dựa vào vị trí núi rừng hiểm trở. Đến thời Lí, với sự tăng trưởng vững mạnh của quốc gia thì việc đóng đô ở Hoa Lư là không còn tương thích nữa .
( 9 ) Cao Vương : tức Cao Biền, viên quan nhà Đường, từng làm Đô hộ sứ Giao Châu ( tức nước ta thời xưa ) từ năm 864 đến năm 875 .
( 10 ) Thế rồng cuộn hổ ngồi : thế đất giống hình rồng cuộn, hổ ngồi, được coi là thế đất đẹp, sẽ tăng trưởng thịnh vượng .
( 11 ) Thắng địa : chỗ đất có cảnh sắc và vị trí đẹp .
( 12 ) Trọng yếu : rất là quan trọng, có đặc thù cơ bản, mấu chốt .
Dưới đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Chiếu dời đô sgk Ngữ văn 8 tập 2 khá đầy đủ và ngắn gọn nhất. Nội dung chi tiết cụ thể câu vấn đáp từng câu hỏi những bạn xem dưới đây :

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Bố cục: 3 phần

– Phần 1. “ Xưa nhà Thương … không dời đổi ” : Cơ sở lịch sử vẻ vang và thực tiễn của việc dời đô .
– Phần 2. “ Huống gì thành Đại La …. đế vương muôn đời ” : Lí do chọn thành Đại La làm kinh đô
– Phần 3. Đoạn còn lại : Quyết định dời đổi .

Nội dung chính: Chiếu dời đô phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh.

1. Câu 1 trang 51 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Mở đầu Chiếu dời đô, Lí Công Uẩn viện dẫn sử sách Trung Quốc nói về việc những vua đời xưa bên Trung Quốc cũng từng có những cuộc dời đô. Sự viện dẫn đó nhằm mục đích mục tiêu gì ?

Trả lời:

Các triều đại lớn trước đó dời đô nhằm mục đích mục tiêu mưu toan nghiệp lớn, thiết kế xây dựng vương triều thịnh vượng, mở tương lai lâu bền cho thế hệ sau. Kết quả những cuộc dời đô mang lại sự vững chắc, hưng thịnh cho vương quốc .
⇒ Lý Thái Tổ dẫn ra dẫn chứng đơn cử về triều đại Thương Chu để làm cứ liệu chứng minh và khẳng định việc ông dời đô là điều tất yếu hợp đạo lý, làm cơ sở để đưa ra quan điểm dời đô của mình .

2. Câu 2 trang 51 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Theo Lí Công Uẩn, kinh đô cũ ở vùng núi Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) của hai triều Đinh, Lê là không còn thích hợp, vì sao ? ( xem lại chú thích ( 8 ) ở trên để hiểu lí do khiến hai triều Đinh, Lê vẫn phải dựa vào vùng núi Hoa Lư để đóng đô. )

Trả lời:

Theo Lý Công Uẩn, kinh đô cũ ở vùng Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) của hai triều Đinh, Lê không còn tương thích :
– Hai nhà Đinh, Lê tự làm theo ý mình, khinh thường mệnh trời, không theo dấu cũ nhà Thương Chu .
– Triều đại không hưng thịnh, vận nước ngắn ngủi, nhân dân khổ cực, vạn vật không thích nghi .
– Việc đóng đô của hai triều Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực của cả hai triều chưa đủ mạnh ( vẫn còn dựa vào thế núi sông ) .
⇒ Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của Lý Công Uẩn .

3. Câu 3 trang 51 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Theo tác giả, vị trí thành Đại La có những thuận tiện gì để hoàn toàn có thể chọn làm nơi đóng đô ? ( Chú ý vị trí địa lí, hình thế núi sông, sự thuận tiện trong giao lưu, tăng trưởng về mọi mặt ) .

Trả lời:

Theo Lý Công Uẩn, những thuận tiện của thành Đại La :
– Từng là kinh đô cũ của Cao Vương .
– Địa hình : thoáng đãng, phẳng phiu, cao ráo, thoáng đãng, không bị lụt, muôn vật nhiều mẫu mã .
– Chính trị, văn hóa truyền thống : chốn quy tụ bốn phương trời, mảnh đất muôn vật tốt tươi .
– Vị trí : TT trời đất, thế rồng cuộn hổ ngồi .
⇒ Thành Đại La quy tụ đủ những lợi thế tiêu biểu vượt trội của vùng đất xứng danh kinh đô của quốc gia .

4. Câu 4 trang 51 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi có sự tích hợp giữa lí và tình .
( Gợi ý :
– Trình tự lí lẽ mà Lí Công Uẩn đưa ra để khẳng định chắc chắn việc thiết yếu phải dời đô .
– Lời ban bố mệnh lệnh mà lại có những đoạn bày tỏ nỗi lòng, có những lời như đối thoại. Ngôn từ mang đặc thù đối thoại, tâm tình ở hai câu cuối bài chiếu có công dụng như thế nào ? )

Trả lời:

“ Chiếu dời đô ” có sức thuyết phục lớn bởi có sự phối hợp giữa lí và tình :
– Về lí lẽ :
+ Lý Thái Tổ đã nêu sử sách làm tiền đề chứng tỏ cho việc dời đô là trọn vẹn hài hòa và hợp lý thuận lẽ trời .
– Về tình cảm :
+ Sau khi đưa ra hàng loạt lí lẽ ngặt nghèo, đến câu sau cuối không phải là một mệnh lệnh của vua ban mà là một câu hỏi mang đặc thù đối thoại .
+ Tác dụng : tạo sự đồng cảm giữa dân chúng và nhà vua, vừa biểu lộ ý thức dân chủ, đồng thời làm tăng thêm sức thuyết phục của bài chiếu .

5. Câu 5* trang 51 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Vì sao nói việc Chiếu dời đô sinh ra phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự tăng trưởng vững mạnh của dân tộc bản địa Đại Việt ?

Trả lời:

Dời đô từ vùng núi Hoa Lư ra vùng đồng bằng đất rộng chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm hết nạn phong kiến cát cứ, thế và lực của dân tộc bản địa Đại Việt đủ sức sánh ngang hàng phương Bắc .

LUYỆN TẬP

Câu hỏi trang 52 sgk Ngữ văn 8 tập 2

Chứng minh Chiếu dời đô có cấu trúc ngặt nghèo, lập luận giàu sức thuyết phục .

Trả lời:

Trình tự lập luận cho việc thiết yếu phải dời đô :
– Nêu sử sách làm tiền đề, làm chỗ dựa cho lý lẽ .
– Soi sáng tiền đề vào trong thực tiễn của hai triều đại Đinh, Lê để chỉ rõ thực tiễn ấy không còn thích hợp với sự tăng trưởng của quốc gia, thiết yếu phải dời đô .
– Đi tới Tóm lại : Khẳng định thành Đại La là nơi tốt nhất để chọn làm Kinh Đô .
⇒ Kết cấu 3 đoạn nói trên là rất tiêu biểu vượt trội cho cấu trúc của văn nghị luận, trình tự lập luận nói trên là rất ngặt nghèo .

CÁC BÀI VĂN HAY

1. Phân tích tác phẩm Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn

Bài tham khảo 1:

Lí Công Uẩn quê ở Kinh Bắc, là võ tướng có tài của Lê Bại Hành, từng giữ chức Tả thân vệ Điện tiền chỉhuy sứ. Ông là người tài trí, , đức độ, kín kẽ, nhiều hy vọng. Năm 1009, Lê Ngọa Triều chết, Lí Công uẩn được giới tăng lữ và triều thần tôn lên làm vua, lấy hiệu là Lí Thái Tổ và kiến thiết xây dựng nên nhà Lí sống sót hơn 200 năm. Năm 1010, Lí Thái Tổ viết “ Chiếu dời đô ” để dời đô từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) về Đại La. Sau khi dời về Đại La, ông đổi tên khu vực này thành Thăng Long, kinh đô của nước Đại Việt, chính là TP.HN thời nay .
Chiếu dời đô của Lí Công uẩn là văn kiện có ý nghĩa lịch sử vẻ vang to lớn. Chính văn bản này đã góp thêm phần khai sinh ra kinh đô của nước ta trong quá khứ và lúc bấy giờ .
Phần đầu của Chiếu dời đô nói lên mục tiêu sâu xa, tầm quan trọng của việc dời đô. Đó là đểđóng đô nơi TT, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ; trên theo mệnh trời, dưới theo ý dân. Nói một cách khác, việc dời dô là một việc lớn, vừa hợp mệnh trời, vừa hợp lòng dân, là để kiến thiết xây dựng quốc gia cường thịnh, đem lại niềm hạnh phúc cho muôn dân .
Việc dời đô không còn là chuyện lâu nay hiếm, nó đã được triển khai bởi những vị vua trước đó ở Nước Trung Hoa. Tác giả đã nêu lên những dẫn chứng đơn cử để thuyết phục mọi người. Chuyện những vị vua Trung Hoa dời đô để kiến thiết xây dựng quốc gia phồn thịnh, chuyện những vị vua Việt Nam thời Đinh – Lê đóng đô ở Hoa Lư làm cho triều đại không vững chắc, nhân dân đói kém … Lí Công uẩn đau xót khi tận mắt chứng kiến vận số ngắn ngủi của nhà Đính, nhà Lê và cảm thấy việc dời đô là một việc làm cấp thiết .
Phần mở màn của Chiếu dời đô có lí lệ sắc bén, dẫn chứng đơn cử, giàu sức thuyết phục. Tác giả đã lồng cảm hứng vào bài chiếu, tạo nên những ấn tượng đẹp : Trẫm rất đau xót về việc đó, không hề không dời đổi .
Tác giả đã chỉ ra được những điểm thuận tiện của kinh đô mới so với kinh đô cũ. Đại La không có gì lạ lẫm so với mỗi người dân Việt lúc đó, nó được Cao Biền đời nhà Đường kiến thiết xây dựng vào thế kỉ thứ IX. Những điểm mạnh của kinh đô đã được Lí Công Uẩn chỉ rõ trong bài chiếu. Vị trí của nó ở vào nơi TT của trời đất … đã đúng ngôi nam bắc đông tây. Địa thế của Đại La rất đẹp, rất hùng vĩ, là thế rồng cuộn hổ ngồi, lại tiện hướng nhìn sông dựa núi, vị trí rộng mà phẳng phiu ; đất đai cao mà thoáng .
Rõ ràng đây là một vùng đất lí tưởng thích hợp cho việc đóng đô và quần tụ cư dân. Nó không bị ngập lụt mà muôn vật cũng rất mực phong phú và đa dạng, tốt tươi .
Tóm lại, Đại La là thắng địa, là TT kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống của cả nước. Đại La xứng danh là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời .
Phần thứ hai của Chiếu dời đô cho thấy tầm nhìn kế hoạch của vị vua mở màn triều Lí, một cái nhìn tổng lực, thâm thúy và đúng mực về tổng thể những mặt. Điều này trọn vẹn không phải là một quan điểm chủ quan mà chính là năng lực nhìn nhận và đo lường và thống kê một cách đúng mực, quyết đoán. Sau một nghìn năm, Thăng Long lâu nay là Thành Phố Hà Nội đã trở thành kinh đô của hầu hết những triều đại trong lịch sử dân tộc phong kiến Nước Ta. Đây chính là góp sức vĩ đại của Lí Công Uẩn cho lịch sử vẻ vang Nước Ta như câu nói của ông lúc dời đô : mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn dời cho con cháu .
Về mặt văn chương, phần thứ hai của Chiếu dời đô rất rực rỡ. Cách viết hàm súc, giàu hình ảnh và biểu cảm. Vế đối trong những câu rất chuẩn và đạt hiệu suất cao cao về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật .
Phần cuối của bài Chiếu là lời bày tỏ của nhà vua trước quần thần về dự tính dời đô, điều này cho thấy nhà vua rất công minh, đức độ trong việc trị nước :
“ Trẫm muốn dựa vào sự thuận tiện của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ? ”
Việc dời đô của Lí Công uẩn là một kì tích, kì công so với quốc gia. Sau một ngàn năm, Thăng Long – TP. Hà Nội đã trở thành kinh đô của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Nước Ta ; là TT kinh tế tài chính, quốc phòng, văn hóa truyền thống lớn của cả nước .
Chiếu dời đô là áng văn xuôi cổ độc lạ, rực rỡ của tổ tiên để lại. Ngôn từ sang chảnh đúng như khẩu khí của bậc đế vương. Nó là kết tinh vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ Nước Ta. Nó khơi dậy trong nhân dân ta lòng tự hào và ý chí tự cường can đảm và mạnh mẽ .

Bài tham khảo 2:

Trước những dịch chuyển của nước nhà, hàng loạt những chiếu của nhà vua được ban xuống để giờ đây trở thành những tác phẩm hay có giá trị trong nền văn học Nước Ta. Cùng với chiếu cầu hiền của vua Quang Trung thì tất cả chúng ta còn được biết đến chiếu dời đô của vua Lý Công Uẩn. Bài chiếu không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử vẻ vang mà nó còn mang nhiều nét văn học trong đó. Lý Công Uẩn nổi tiếng là một nhà vua mưu trí nhân ái có trí lớn và lập được nhiều chiến công hiển hách. Khi vua Lê Ngọa Triều băng hà, ông được triều thần tôn lên làm vua, xưng là Lí Thái Tổ, lấy niên hiệu là Thuận Thiên. Năm Canh Tuất ( 1010 ), Lí Thái Tổ viết bài chiếu bày tỏ dự tính dời đô từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra thành Đại La ( tức TP. Hà Nội ngày này ) .
Tương truyền khi thuyền nhà vua đến đoạn sông dưới chân thành thì chợt thấy có rồng vàng bay lên. Cho là điềm lành, Lí Thái Tổ nhân đó đổi tên Đại La thành Thăng Long .
Chiếu là một loại văn bản cổ, nội dung thông tin một quyết định hành động hay một mệnh lệnh nào đó của vua chúa cho thần dân biết. Chiếu thường biểu lộ một tư tưởng lớn lao có tác động ảnh hưởng đến vận mệnh triều đại, quốc gia. Chiếu dời đô cũng mang rất đầy đủ đặc thù trên nhưng cạnh bên đó, nó cũng có những nét riêng. Đó là đặc thù mệnh lệnh phối hợp hòa giải với đặc thù tâm tình. Ngôn ngữ bài chiếu vừa là ngôn từ hành chính vừa là ngôn từ đối thoại. Cũng như chế và biểu, chiếu được viết bằng tản văn, chữ Hán, gọi là cổ thể ; từ đời Đường ( Trung Quốc ) mới theo lối tứ lục gọi là cận thể ( thể gần đây ) .
Trước hết tác giả nêu lên những dẫn chứng, những cơ sở để làm tiền đề cho việc dời đô của mình. Từ cổ chí kim việc dời đô là một việc làm liên tục của những nhà vua, cốt là để tìm cho hàng cung một chỗ phong thủy hợp cho sự tăng trưởng của quốc gia, góp thêm phần hưng thịnh quốc gia. Lí Công Uẩn dẫn ra hàng loạt sự dời đô của những vị vua bên Trung Quốc trước đó. Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô ; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu những vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời ? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi TT, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân nếu thấy thuận tiện thì đổi khác. Cho nên vận nước vĩnh viễn, phong tục phồn thịnh. Có thể nói bằng những dẫn chứng trên tác giả lấy đó làm tiền đề và mở màn cho bản chiếu dời đô của mình. Dời đô không phải là một việc xấu, từ xưa nó đã diễn ra tiếp tục rồi. Mục đích của nó cốt chỉ để làm cho việc mưu sinh thêm thuận tiện, cỗ máy hành chính được đặt ở TT của quốc gia. Dời để hợp ý trời và thuận lòng dân để từ đó quốc gia phồn thịnh lê dài .
Qua việc đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng ấy, tác giả khẳng định chắc chắn việc đổi khác kinh đô so với triều đại nhà Lí là một tất yếu khách quan. Ý định dời đô của Lí Công Uẩn bắt nguồn từ thực tiễn lịch sử dân tộc đồng thời bộc lộ ý chí mãnh liệt của nhà vua cũng như của dân tộc bản địa ta hồi đó. Nhà vua muốn kiến thiết xây dựng và tăng trưởng Đại Việt thành một vương quốc hùng mạnh trong tương lai .
Tiếp theo tác giả nghiên cứu và phân tích nhưng trong thực tiễn cho thấy kinh đô cũ không còn thích hợp với sự mở mang của quốc gia nữa cho nền thiết yếu phải dời đô. Ông không ngần ngại phê phán những triều đại cũ “ Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thị ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không hề không dời đổi ”. tác giả nói rằng những triều đại nhà Đinh nhà Lê đã không nghe theo ý trời nên chỉ đóng đô ở nơi đây chính vì vậy mà triều đại không được lâu dài hơn. Không biết học những cái của thời xưa như nhà Thương, nhà Chu. Vậy nên trái với khách quan thì sẽ bị diệt vong, không đi theo quy luật thì sẽ không có tác dụng tốt. Tóm lại kinh đô Đại Việt không hề tăng trưởng được trong một vương quốc chật hẹp như vậy. Nhưng thực ra thì ở quy trình tiến độ đó hai triều đại chưa đủ mạnh cả thế và lực để thực thi việc rời đô vùng đồng bằng trống trải nên vẫn phải dựa vào vị trí hiểm trở của rừng núi để chống thù trong, giặc ngoài. Nhưng đến thời Lí, trên đà mở mang tăng trưởng của quốc gia thì việc đóng đô ở Hoa Lư không còn tương thích nữa. Bên cạnh những dẫn chứng thuyết phục như thế tác giả còn biểu lộ giãi bày tình cảm của mình. Điều đó đã làm tăng thêm sức thuyết phục cho bài văn. Cảm xúc ấy chính là cảm hứng mà tác giả muốn tăng trưởng quốc gia theo một hướng tăng trưởng thịnh vượng hơn, lâu bền hơn và vững chắc hơn .

Sau đó nhà vua chứng minh và khẳng định sự đúng đắn hợp quy luật và phù hợp của việc dời đô. Đại La là một nơi có tất cả các điều kiện để phát triển đất nước “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hưởng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. ” Đại La hiện lên đẹp về mọi mặt như địa lý, văn hóa, đầu mối giao lưu, điều kiện của dân cư và sự phong phú, tốt tươi của cảnh vật. tác giả đã nhìn từ góc nhìn của một nhà phong thủy, cho thấy tất cả những điều kiện tốt đẹp của thiên nhiên cũng như con người nơi đây. Thành Đại La ở vị trí trung tâm của đất nước. Có thế rồng cuộn hổ ngồi. Địa hình đa dạng có núi có sông, địa thế cao và khoáng đạt, mở ra bốn hướng nam, bắc, đông, tây, tiện cho việc phát triển lâu dài của quốc gia. Đây cũng là đầu mối giao lưu chính trị, văn hóa và kinh tế của cả nước. Xét toàn diện, thành Đại La có đủ điều kiện tối ưu để trở thành kinh đô mới của Đại Việt. Chứng cớ nhà vua đưa ra có sức thuyết phục rất lớn vì được cân nhắc kĩ càng trên nhiều lĩnh vực. có thể nói đây là một mảnh đất lý tưởng cho kinh đô và với những điều kiện ấy triều đại sẽ phát triển hưng thịnh. Nhà vua tự cho rằng xem cả dải đất nước Đại Việt thì chỉ có mỗi nơi đây là thánh địa. Có thể hiểu thánh địa là một nơi đất đai địa hình tốt đẹp hợp với một sự phát triển mạnh mẽ.

Kết thúc bài chiếu Lí Công Uẩn không dùng sức mạnh uy quyền để quyết định hành động rời đô mà dùng một giọng như tìm hiểu thêm quan điểm của nhân dân, bề tôi trung tín “ Trẫm muốn dựa vào sự thuận tiện của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ? ”. Đó như biểu lộ sự dân chủ và công minh cho tổng thể những người bề dưới, quyền quyết định hành động đương nhiên thuộc về nhà vua thế nhưng ông vẫn muốn hỏi quan điểm phía dưới để thấy đồng lòng với người dân. Vì chỉ có hợp với lòng dân thì nhà vua cũng nhu quốc gia mới trở nên vững chắc được .
Như vậy hoàn toàn có thể thấy Lí Công Uẩn là một vị vua mưu trí, nhân ái nhân hậu và rất đổi hợp lòng dân. Ông không chỉ lấy những thực tiễn dẫn chứng từ những triều đại trước cũng như sự tốt đẹp của địa hình Đại La mà ông còn đánh vào tình cảm để thuyết phục. Tuy là một bài chiếu có ý nghĩa ban bố mệnh lệnh nhưng Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn rất có sức thuyết phục bởi nó hợp với lẽ trời, lòng dân. Tác giả đã sử dụng một mạng lưới hệ thống lập luận ngặt nghèo, lí lẽ sắc bén, giọng điệu can đảm và mạnh mẽ, khỏe mạnh để thuyết phục dân chúng tin và ủng hộ cho kế hoạch dời đô của mình .

Bài tham khảo 3:

“ Chiếu dời đô ” là áng văn chính luận, lí lẽ sắc bén dưới cái nhìn vượt thời đại của vua Lý Thái Tổ. Tác phẩm sinh ra không riêng gì để thông tin quyết định hành động rời kinh thành từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra Đại La ( TP. Hà Nội ) mà còn cho thấy tầm nhìn xa trông rộng của một minh quân dân chủ, thấu ý trời tỏ lòng dân .
Vua Lý Công Uẩn được biết đến là vị vua phát hành nhiều chủ trương khuyến khích tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, có giá trị to lớn trong kiến thiết xây dựng và tăng trưởng quốc gia. Đương thời, ông nhận thấy kinh thành Hoa Lư không còn tương thích cho việc giao thương mua bán kinh doanh, cho nên vì thế nhà vua đã đưa ra quyết định hành động rời kinh thành từ Hoa Lư tới Đại La, nay là Thăng Long, TP.HN. Và “ Chiếu dời đô ” khi được phát hành xuống đã trở thành một tác phẩm trong nền văn học Nước Ta. Tác phẩm không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử dân tộc mà còn mang ý nghĩa nhân văn, văn học thâm thúy .
Chiếu là loại văn thể hiện tư tưởng lớn lao có sự tác động ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của quốc gia ; mang nội dung thông tin một mệnh lệnh, một quyết định hành động của vua chúa cho dân chúng được biết. Với “ Chiếu dời đô ”, ta thấy nó mang đặc trưng chung của thể chiếu, tuy nhiên có những nét rất riêng với sự phối hợp giữa tâm tình và chất mệnh lệnh .
Tác phẩm được chia thành 2 phần, phần tiên phong nghiên cứu và phân tích những nguyên do thiết yếu phải dời kinh thành và phần 2 là nguyên do tại sao chọn Đại La làm kinh đô mới của quốc gia. Thông qua những bài học kinh nghiệm lịch sử vẻ vang, dẫn chứng những ví dụ chuyển kinh đô của nước bạn Trung Quốc. Chuyện rời đô từ xưa không còn là chuyện hiếm, mục tiêu sau cuối cũng vì sự hưng thịnh của vương quốc .
Kinh thành Hoa Lư với núi non hiểm trở không còn tương thích trong thời bình, với lợi thế và địa hình núi rừng như vậy chỉ tương thích trong thời chiến còn khi độc lập lại trở thành khó khăn vất vả. Nhân dân lúc này cần một nơi có địa hình phẳng phiu, đất đai phì nhiêu, giao thông vận tải thuận tiện để thôi thúc giao lưu và kinh doanh. Bộ máy hành chính cần được đặt ở TT của quốc gia. Và dời đô lúc này chính là hợp ý trời và thuận lòng dân .
Lý Công Uẩn đã chứng tỏ rằng Đại La xứng danh là kinh đô của nước Việt muôn đời “ Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương : Ở vào nơi TT trời đất ; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây ; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng ; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt ; muôn vật cũng rất mực phong phú và đa dạng tốt tươi ” .
Thành Đại La dưới góc nhìn và nghiên cứu và phân tích của nhà vua hiện lên là vị trí TT của quốc gia, là đầu mối giao lưu kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, chính trị của cả nước. Có thể rồng cuộn hổ ngồi, địa hình phong phú, khoáng đạt, mở ra bốn hướng tiện cho sự tăng trưởng vững chắc của vương quốc. Thành Đại la chiếm hữu mọi điều kiện kèm theo để trở thành kinh đô mới của Đại Việt ta .
“ Chiếu dời đô ” là áng văn chính luận có giá trị thâm thúy, bộc lộ kĩ năng, tầm nhìn xa trông rộng bắt nguồn từ thực tiễn lịch sử dân tộc vì một Đại Việt hùng mạnh trong tương lai .

Bài tham khảo 4:

Năm 1010, vua Lí Thái Tổ đã rời từ kinh đô Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra Đại La ( Thăng Long – Thành Phố Hà Nội ngày này ). Đây là một sự kiện lịch sử vẻ vang quan trọng, lưu lại thời kì tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của triều đại phong kiến Nước Ta thời đó. Và nhà vua đã viết lên “ Chiếu dời đô ” để thông tin cho quân chúng được biết về vấn đề dời đô đó. Bản chiếu vượt ra khỏi tính năng hành chính nhà nước thường thì, trở thành một tác phẩm vừa có giá trị lịch sử vẻ vang lại vừa có giá trị văn học độc lạ .
Tác phẩm được viết theo thể “ Chiếu ”, một thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh, được viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuối ; biểu lộ những tư tưởng lớn lao, có ảnh hưởng tác động lớn đến vận mệnh, triều đại, quốc gia. “ Chiếu dời đô ” phản ánh khát vọng của nhân dân về một quốc gia độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc bản địa Đại Việt đang trên đà vững mạnh .
Trước hết, đoạn văn đầu nêu lên tiền đề, cơ sở lịch sử dân tộc và thực tiễn của việc dời đô. Nhà vua không trực tiếp “ áp đặt ” mệnh lệnh của mình xuống quần thần mà ngược lại đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng rất tiêu biểu vượt trội về những triều đại cũ trong lịch sử dân tộc trước đó của cả Trung Quốc và Đại Cồ Việt. Nhà Thương năm lần dời đô, nhà Chu ba lần dời đô chỉ nhằm mục đích mục tiêu để “ vận nước lâu dài hơn, phong tục phồn thịnh ”. Điều đó là một việc làm hợp lý “ trên vâng mệnh trời, dưới theo lòng dân ” và sau cuối thì việc dời đô của hai triều đại Thương – Chu đều tốt đẹp, mang lại hiệu quả viên mãn. Ngược lại, hai triều Đinh – Lê ở nước ta lại cứ đóng đô tại Hoa Lư, không chịu sơ tán, vậy là trái ngược mênh trời, không chịu noi gương “ tiền nhân ” dẫn tới hậu quả : triều đại suy vong, không được cường thịnh … Cách lập luận so sánh giữa một bên những điều tốt đẹp khi dời đô với một bên là hậu quả không tốt của việc không chịu sơ tán, nhà vua đã khôn khéo chỉ ra quan điểm quan điểm của mình : dời đô là việc nên làm và bắt buộc phải làm. Đó là việc dời đô không chỉ có ý nghĩa noi theo tấm gương của người đi trước mà còn là việc “ tính kế muôn đời cho con cháu ” tương lai. Như vậy, ngay ở phần đầu bài chiếu, tất cả chúng ta đã thấy hiện lên khát vọng mãnh liệt về một quốc gia độc lập, thống nhất, tăng trưởng giàu đẹp trong tương lai của nhà vua Lí Thái Tổ .
Đoạn văn tiếp theo, nhà vua đưa ra những nguyên do để chọn thành Đại La là kinh đô mới. Dưới con mắt của nhà vua, thành Đại La hiện lên thực sự là một vùng đất quy tụ, chung đúc khí thiêng của muôn đời. Xét về vị trí địa lí, đây là nơi TT của cả nước, có thế đất đẹp ( rồng cuộn hổ ngồi ) nhìn ra bốn phương nam, bắc, đông, tây, có núi có sông, đất đai rộng mà bằng, cao mà thoáng, không lo lụt lội. Về chính trị, là đầu mối giao lưu của bốn phương, dân cư đông đúc, đất đai phì nhiêu, muôn vật phong phú và đa dạng tốt tươi. Từ đó, nhà vua đi tới Tóm lại : khắp cả nước thì đây chính là nơi “ kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời ”. Đến đây, tất cả chúng ta thấy, vua Lí Thái Tổ thực sự là một vị vua anh minh, có tầm nhìn xa trông rộng, biết nắm giữ vận mệnh thịnh suy của triều đại mình và biết dữ thế chủ động cung ứng một nhu yếu cấp thiết của lịch sử vẻ vang, xã hội. Bởi dời đô từ nơi có núi non hiểm trở ( thích hợp cho việc phòng thủ và chiến đấu ) xuống vùng đồng bằng to lớn ( năng lực phòng thủ thấp ) chứng tỏ dân tộc bản địa đã có nội lực tăng trưởng vững vàng, triều đại can đảm và mạnh mẽ. Cho nên đây là biểu lộ của một khát vọng tự lực, tự cường, quyết tâm dựng nước đi liền với việc giữ nước rất là cháy bỏng, mãnh liệt của dân tộc bản địa Đại Việt .
“ Chiếu dời đô ” của Lí Thái Tổ được viết cách đây hơn một nghìn năm nhưng cách lập luận vẫn có sức thuyết phục can đảm và mạnh mẽ nhờ sự tích hợp hài hòa giữa lí lẽ và tình cảm. Sau những cơ sở và lí lẽ ở hai phần trước đó, nhà vua đã kết thúc bài chiếu với câu hỏi : “ Trẫm muốn dựa vào sự thuận tiện của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ? ” vừa có đặc thù ban bố, lại vừa có đặc thù đối thoại, thăm dò ý kiến của quần thần. Chính câu hỏi đó đã xóa nhòa đi khoảng cách giữa bậc quân vương với bách gia trăm họ, dễ tạo nên sự đồng cảm giữa nhà vua với thần dân. Từ đó mà vua – tôi dễ đồng lòng quyết tâm kiến thiết xây dựng quốc gia cường thịnh, vưỡng mạnh, huy hoàng .
Có một câu truyện mà người xưa vẫn truyền tai nhau, khi dời đô về Đại La, vua Lí Thái Tổ đã nằm mộng thấy rồng vàng hiển hóa bay lên trời nên nhà vua đã đổi tên Đại La thành Thăng Long. Điều đó càng cho thấy rằng, việc dời đô của nhà vua càng trở nên đúng đắn, thuyết phục hơn. Bởi đây là một sự kiện không chỉ có sự quy tụ của địa lợi, nhân hòa mà còn có cả thiên thời. Và cho tới ngày ngày hôm nay, tất cả chúng ta vẫn thấy Đại La – Thăng Long – TP. Hà Nội thực sự là một mảnh đất địa linh nhân kiệt với nghìn năm văn hiến và mãi vĩnh cửu bất diệt với thời hạn năm tháng trong trái tim của mỗi người dân Việt .
Tóm lại, với nghệ thuật và thẩm mỹ lập luận mạch lạc, ngặt nghèo, lí lẽ sác bén, dẫn chứng thuyết phục, tình cảm chân thành, bài chiếu đã có sức lay động tới trái tim đồng cảm của hàng triệu triệu người dân thời bấy giờ. Nguyện vọng dời đô của nhà vua đã được quân thần ủng hộ, cho thấy Lí Thái Tổ là vị vua thực sự là một bậc mình vương sáng suốt. Đồng thời qua bài chiếu, tất cả chúng ta cũng thấy được khát vọng của nhân dân về một quốc gia độc lập, thống nhất, phản ánh ý chí tự cường của dân tộc bản địa Đại Việt đang trên đà vững mạnh, tăng trưởng, sáng tươi huy hoàng .

Bài tham khảo 5:

Trước khi dời đô về kinh thành Thăng Long, hai nhà Đinh, Tiền Lê đều đóng đô ở vùng núi hiểm trở, số vận ngắn ngủi, sinh ra không bao lâu thì diệt vong. Là một người đứng đầu quốc gia Lý Công Uẩn có trách nhiệm to lớn phải tìm được nơ địa linh nhân kiệt làm nơi đóng đô cho quốc gia. Bằng sự am hiểu thiên văn địa lí, Lý Công Uẩn đã quyết định hành động dời về kinh thành Thăng Long, và đó cũng là thực trạng sinh ra của văn bản Chiếu dời đô. Chiếu dời đô sinh ra biểu lộ khát vọng to lớn về một quốc gia độc lập, hùng cường và không ngừng vững mạnh của dân tộc bản địa .
Để đi đến quyết định hành động dời đô đến một nơi khác, Lý Công Uẩn đã có sự đo lường và thống kê vô cùng kĩ lưỡng từ lịch sử dân tộc cho đến thực tiễn. Việc dời đô không phải chuyện hiếm thấy, ngay bên cạnh ta, Trung Quốc cũng đã có vài lần dời đô : “ Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời dô, nhà Chu đến Thành Vương cũng ba lần dời đô ”. Việc dời đô không phải là tùy tiện mà thuận theo ý trời, vừa với lòng dân thế cho nên vận nước lâu dài hơn, vững chắc, nhân dân được sống trong cảnh ấm no, niềm hạnh phúc. Không dừng lại ở những tấm gương xưa, để lập luận thêm phần ngặt nghèo, tinh tế, Lý Công Uẩn còn soi ngắm lịch sử dân tộc gần đây đó là hai nhà Đinh, Tiền Lê. Do ở nơi vị trí hiểm trở, không thuận tiện cho việc giao thương mua bán tăng trưởng kinh tế tài chính nên không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ chịu hao tổn, muôn vật không được thích nghi. Quả là cái hại lớn cho nước nhà, cho muôn dân. Đau đáu một lòng, Lý Công Uẩn không ngừng tâm lý, và điều đó đã thôi thúc ông biến nó thành hành vi đơn cử đó là không hề không chuyển dời kinh đô về nơi có linh khí tốt hơn cho vận mệnh quốc gia .
Sau khi có quyết định hành động chuyển dời, Lý Công Uẩn đưa ra những lập luận, dẫn chứng rất là ngặt nghèo để chứng minh và khẳng định kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời chính là kinh thành Thăng Long. Thứ nhất, thành Thăng Long ở vị trí TT của trời đất, thế rồng cuộn hổ ngồi, nhìn sông dựa núi, vị trí đẹp tươi, đắc địa. Đất đai nơi đây rất thoáng rộng, phẳng phiu, cao mà thoáng, dân cư sẽ không phải chịu cảnh lụt lội, muôn vật sẽ tăng trưởng đa dạng và phong phú tốt tươi. Không chỉ đẹp về vị trí, mà thành Thăng Long còn thuận tiện về mặt chính trị, văn hóa truyền thống, đây là nơi “ quy tụ trọng điểm của bốn phương ; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời ”. Kinh thành Thăng Long quy tụ vừa đủ mọi yếu tố để trở thành kinh đô muôn đời của Đại Việt. Thử hỏi ở nơi quy tụ trọng điểm của bốn phương quốc gia như vậy làm thế nào vận nước hoàn toàn có thể ngắn ngủi, làm thế nào đời sống dân cư không yên ấm niềm hạnh phúc cho được. Đây chính là mong mỏi, khát vọng lớn nhất của Lý Công Uẩn : quốc gia hưng thịnh, vững chắc, dân cư đời đời ấm no niềm hạnh phúc. Đó quả là một khát vọng lớn, nhân văn, cao đẹp của một con người yêu nước, thương dân .
Chiếu dời đô không chỉ là khát vọng cao đẹp, lớn lao của dân tộc bản địa mà còn là một dẫn chứng tiêu biểu vượt trội cho sự tăng trưởng hùng cường của dân tộc bản địa. Hai triều đại trước vốn không dời đô do đó và tiềm lực còn yếu, nên phải dựa vào rừng núi hiểm trở để sống sót. Còn nay, khi Lý Công Uẩn quyết dời đồ ra nơi đồng bằng, thoáng đãng, phẳng phiu là kinh thế và lực của ta đã vững mạnh, sẵn sàng chuẩn bị đương đầu với những dự tính nhăm nhe của quân địch. Đồng thời dời đô đến nơi mới cũng tạo điều kiện kèm theo cho ta không ngừng tăng trưởng kinh tế tài chính, quân sự chiến lược, củng cố và làm vững mạnh hơn nữa tiềm lực vương quốc, dân tộc bản địa .
Chiếu dời đô vẫn luôn giữ vững giá trị của mình cho đến thời gian hiện tại. Tác phẩm không riêng gì cho thấy sự anh minh, sáng suốt trong nhìn nhận, nghiên cứu và phân tích yếu tố của Lý Công Uẩn mà còn cho thấy kĩ năng lập luận nhiều mẫu mã, tinh tế của vị vua anh minh, sáng suốt này .

Bài tham khảo 6:

Lí Công Uẩn ( 974 – 1028 ) quê ở châu cổ Pháp, lộ Bắc Giang, nay là làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Thành Phố Bắc Ninh, ông là người mưu trí, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều võ thuật hiển hách. Dưới thời Tiền Lê, ông làm quan đến chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Khi vua Lê Ngọa Triều băng hà, ông được triều thần tôn lên làm vua, xưng là Lí Thái Tổ, lấy niên hiệu là Thuận Thiên. Năm Canh Tuất ( 1010 ), Lí Thái Tổ viết bài chiếu bày tỏ dự tính dời đô từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra thành Đại La ( tức TP. Hà Nội ngày này ). Tương truyền khi thuyền nhà vua đến đoạn sông dưới chân thành thì chợt thấy có rồng vàng bay lên. Cho là điềm lành, Lí Thái Tổ nhân đó đổi tên Đại La thành Thăng Long .
Chiếu dời đô phản ánh ý chí tự cường và khát vọng về một quốc gia độc lập, thống nhất, vững mạnh của dân tộc bản địa Đại Việt. Bài chiếu có sức thuyết phục can đảm và mạnh mẽ vì trên thuận ý trời, dưới hợp lòng người, có sự tích hợp hài hòa giữa lí với tình .
Chiếu là một loại văn bản cổ, nội dung thông tin một quyết định hành động hay một mệnh lệnh nào đó của vua chúa cho thần dân biết. Chiếu thường bộc lộ một tư tưởng lớn lao có tác động ảnh hưởng đến vận mệnh triều đại, quốc gia. Chiếu dời đô cũng mang rất đầy đủ đặc thù trên nhưng cạnh bên đó, nó cũng có những nét riêng. Đó là đặc thù mệnh lệnh phối hợp hòa giải với đặc thù tâm tình. Ngôn ngữ bài chiếu vừa là ngôn từ hành chính vừa là ngôn từ đối thoại .
Kết cấu của bài chiếu tiêu biểu vượt trội cho cấu trúc của một bài văn nghị luận chính trị xã hội. Bằng phương pháp lập luận sắc bén, ngặt nghèo, lôgíc, tác giả đã trình diễn và thuyết phục mọi người đống ý với quyết định hành động dời đô của mình. Để chứng tỏ quyết định hành động dời đô là đúng đắn, tác giả nêu 1 số ít dẫn chứng trong lịch sử vẻ vang cổ kim để củng cố lí lẽ, tăng thêm năng lực thuyết phục .
Để giải tỏa tâm trạng do dự của không ít người trước việc dời đô, tác giả chứng minh và khẳng định dời đô là việc làm liên tục xảy ra trong lịch sử vẻ vang những triều đại phong kiến từ trước tới nay. Lí Công uẩn viện dẫn gương những triều vua thời cổ đại bên Trung Quốc cũng đã từng dời đô :

“”

Đoạn này nêu tiền đề làm chỗ dựa cho lí lẽ mà tác giả sẽ trình diễn ở những phần tiếp theo. Trong lịch sử vẻ vang phong kiến phương Bắc đã từng có chuyện dời đô và mang lại những tác dụng tốt đẹp, vì vậy việc dời đô của Lí Thái Tổ không phải là chuyện không bình thường .
Nhà vua khẳng định chắc chắn những bậc đế vương khi quyết định hành động dời đô đều nhằm mục đích mục tiêu mưu đồ nghiệp lớn, kiến thiết xây dựng vương triều phồn thịnh, tính kế lâu dài hơn cho vương quốc, dân tộc bản địa. Việc dời đô trên thì thuận theo mệnh trời ( tức tương thích với quy luật khách quan ), dưới thì thuận theo ý dân ( tương thích với nguyện vọng của nhân dân ) nôn hiệu quả là đều đem đến sự tăng trưởng thịnh vượng cho vương quốc dân tộc bản địa .
Qua việc đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng ấy, tác giả khẳng định chắc chắn việc biến hóa kinh đô so với triều đại nhà Lí là một tất yếu khách quan. Ý định dời đô của Lí Công Uẩn bắt nguồn từ trong thực tiễn lịch sử vẻ vang đồng thời bộc lộ ý chí mãnh liệt của nhà vua cũng như của dân tộc bản địa ta hồi đó. Nhà vua muốn kiến thiết xây dựng và tăng trưởng Đại Việt thành một vương quốc hùng mạnh trong tương lai .
Dựa vào óc quan sát, nghiên cứu và phân tích kĩ lưỡng tình hình trong thực tiễn, ông nêu ra những nhận xét có đặc thù phê phán : Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thị ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không hề không dời đổi .
Theo ông, nếu cứ để kinh đô ở chỗ cũ thì sẽ phạm những sai lầm đáng tiếc như không tương thích quy luật khách quan : lại theo ý riêng mình khinh thường mệnh trời ; không biết học theo cái đúng của người xưa : không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thị ở nơi đây. Hậu quả là triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi … Tóm lại, kinh đô của vương quốc Đại Việt không hề tăng trưởng thịnh vượng trong một vùng đất chật hẹp như vậy .
Bằng quan điểm của người thời nay, tất cả chúng ta cẩn xem xét, nhìn nhận thật công minh về vai trò lịch sử vẻ vang hai triều đại Đinh, Lê. Thực ra, vào quy trình tiến độ đó, cả thế và lực của triều đình chưa đủ mạnh để hoàn toàn có thể dời đô ra vùng đồng bằng trống trải nên vẫn phải dựa vào vị trí hiểm trở của rừng núi để chống thù trong, giặc ngoài. Nhưng đến thời Lí, trên đà mở mang tăng trưởng của quốc gia thì việc đóng đô ở Hoa Lư không còn tương thích nữa .

Bên cạnh lí lẽ sắc sảo, vua Lí Thái Tổ còn dùng tình cảm chân thành để tác động mạnh mẽ tới tâm hồn dân chúng, ông tỏ ra tinh tế, khiêm nhường khi giãi bày ý định của mình. Tính thuyết phục của lí lẽ càng tăng lên khi tác giả lồng cảm xúc của mình vào: “” Cảm xúc đó phản ánh khát vọng của nhà vua là muốn phát triển đất nước thành một quốc gia hùng cường. Tuy nhiên đằng sau lời lẽ mềm mỏng ấy vẫn là một quyết định cứng rắn không thể không dời đổi.

Nhà vua chứng tỏ lợi thế mọi mặt của thành Đại La và khẳng định chắc chắn đây là khu vực tốt nhất để đặt kinh đô mới :

“”

Nhà vua dựa vào thuyết tử vi & phong thủy để nghiên cứu và phân tích và chứng tỏ lợi thế và vẻ đẹp muôn mặt của thành Đại La về địa lí, văn hóa truyền thống, đầu mối giao lưu, điều kiện kèm theo sống của dân cư và sự nhiều mẫu mã, tốt tươi của cảnh vật .
Thành Đại La ở vị trí TT của quốc gia. Có thế rồng cuộn hổ ngồi. Địa hình phong phú có núi có sông, vị trí cao và khoáng đạt, mở ra bốn hướng nam, bắc, đông, tây, tiện cho việc tăng trưởng lâu bền hơn của vương quốc. Đây cũng là đầu mối giao lưu chính trị, văn hóa truyền thống và kinh tế tài chính của cả nước. Xét tổng lực, thành Đại La có đủ điều kiện kèm theo tối ưu để trở thành kinh đô mới của Đại Việt. Chứng cớ nhà vua đưa ra có sức thuyết phục rất lớn vì được xem xét kĩ càng trên nhiều nghành, Trên cơ sở đó nhà vua khẳng định chắc chắn :
Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là nhà thời thánh. Thật là chốn tụ hội trọng điểm của bốn phương quốc gia ; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời .
Tác giả gọi Đại La là nhà thời thánh của đất Việt bởi lẽ ông đã nhận ra nơi đây là đất tốt, đất lành, hoàn toàn có thể đem nhiều quyền lợi, đồng thời ông tiên đoán Đại La sẽ là chốn tụ hội trọng điểm, cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời .

Kết thúc bài Chiếu dời đô, Lí Thái Tổ không lấy uy quyền của vua chúa để ban bố mệnh lệnh mà lại đặt ra câu hỏi: “”

Câu hỏi tu từ này bộc lộ thái độ tôn trọng của người đứng đầu quốc gia so với triều đình phong kiến đương thời. Có thể coi đây là yếu tố dân chủ văn minh trong tư tưởng của Lí Thái Tổ. Lời lẽ bài chiếu mang đặc thù đối thoại, tạo sự hiểu biết và đồng cảm giữa nhà vua với những bậc quan lại trong triều đình và dân chúng. Một lần nữa, nhà vua khẳng định chắc chắn quyết tâm dời kinh đô từ Hoa Lư về Đại La của mình .
Chiếu dời đô được viết theo lối văn biền ngẫu với những cặp câu song song, những vế câu đối nhau rất chỉnh về cả ý lẫn lời. Những đoạn văn phù hợp phối hợp và bổ trợ cho nhau để bộc lộ nội dung tư tưởng của bài chiếu. Tác giả đã thuyết phục người nghe bằng lí lẽ tinh tế và tình cảm chân thành. Nguyện vọng dời đô của Lí Thái Tổ tương thích với nguyện vọng của thần dân trăm họ .
Chiếu dời đô phản ánh ý chí độc lập tự cường của dân tộc bản địa và sự tăng trưởng vững mạnh của vương quốc Đại Việt. Qua đó, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy được khát vọng mãnh liệt của tổ tiên về một nước Đại Việt độc lập, thống nhất, hùng cường và tư thế hiên ngang của một vương quốc tự chủ đang trên đà tăng trưởng vững mạnh. Dời đô từ vùng núi Hoa Lư chật hẹp ra vùng đồng bằng thoáng đãng, điều đó chứng tỏ triều đình nhà Lí đã đủ năng lực chấm hết nạn phong kiến cát cứ trong nước và đủ sức chống cự với quân xâm lược phương Bắc. Việc Lí Thái Tổ định đô ở Thăng Long là thực thi nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối, để có điều kiện kèm theo kiến thiết xây dựng quốc gia ngày càng vững mạnh .
Sự đúng đắn của quyết định hành động dời đô đã được lịch sử dân tộc chứng tỏ một cách hùng hồn. Thăng Long xưa – thủ đô TP.HN ngày này xứng danh là trái tim của Tổ quốc, là TT chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống của quốc gia, đã vững vàng trước mọi thử thách ác liệt của nhiều cuộc cuộc chiến tranh chống giặc ngoại xâm .

2. Phân tích và nêu cảm nghĩ của em về bài Chiếu dời đô

Lý Công Uẩn ( 974 – 1028 ) quê ở Kinh Bắc, là võ tướng hạng sang của Lê Đại Hành, từng giữ chức Tả thân vệ Điện tiền chỉ huy sứ. Ông là người tài trí, đức độ, kín kẽ, nhiều uy vọng. Năm 1009, Lê Ngọa Triều chết, ông được giới tăng lữ và triều thần tôn lên làm vua, tức Lý Thái Tổ dựng nên triều đại nhà Lý tồn tại hơn 200 năm ( 1009 – 1225 ) .
Năm 1010, Lý Thái Tổ viết “ Thiên đô chiếu ” dời đô từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra thành Đại La, sau đổi là Thăng Long, Kinh đô của Đại Việt .
“ Chiếu là lời của vua ban bố tín hiệu lệnh cho thần dân ” ( Dương Quảng Hàm ), thuộc văn xuôi cổ, câu văn có vế đối, ngôn từ trang nghiêm, sang chảnh. “ Chiêu dời đô ” của Lý Công Uẩn là một văn kiện mang ý nghĩa lịch sử vẻ vang to lớn. sắp đến đại lể ki niệm 1000 năm Thăng Long – Thành Phố Hà Nội ( 1010 – 2010 ), ta càng thấy rõ ý nghĩa lịch sử dân tộc trọng đại của luận văn này .
Văn bản chữ Hán chỉ có 214 chữ, bản dịch của Nguyễn Đức Vân dài 360 chữ :
1. Phần đầu ‘ Chiếu dời dô ” nói lên mục tiêu sâu xa, tầm quan trọng của việc dời đô là để “ Đóng đô ở nơi TT, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ; trên theo mệnh trời, dưới theo ý dân ’. Nói một cách khác, việc dời đô là một việc lớn, vừa hợp mệnh trời vừa hợp lòng dân, là để kiến thiết xây dựng quốc gia cường thịnh, đem lại niềm hạnh phúc, thái bình cho nhân dân .
a. Mục đích và tầm quan trọng
Việc dời đô không còn là chuyện hi hữu, mà đó là những kinh nghiệm tay nghề lịch sử vẻ vang, phản ánh xu thế tăng trưởng lịch sử vẻ vang của từng vương quốc, từng thời đại. Tác giả đã nêu lên những dẫn chứng lịch sử dân tộc đế thu phục nhân tâm. Chuyện ở xa là chuyện bên Tàu : “ Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô ; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô ”. Chuyện gần là ở nước ta thời nhà Đinh, nhà Lê vì chỉ “ theo ý riêng mình, khinh thường, mệnh trời … ”, cứ “ đóng yên đô thị ” ở Hoa Lư nên dẫn đến thảm kịch : “ triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích nghi ” … Sử sách cho biết, Đinh Bộ Lĩnh sau khi dẹp tan 12 sứ quân, năm 968 ông lên ngôi nhà vua thì đến năm 979 nhà vua bị ám hại. Năm 981, Lê Hoàn lên làm vua, tuy đã đánh thắng giặc Tống xâm lược, nhưng năm 1005, Lê Đại Hành băng hà, thì những thế lực phong kiến, những hoàng tử … lại xung đột, tranh giành ngôi báu, loạn lạc lê dài “ trăm họ phải hao tổn ” nhiều xương máu, tiền của. Cái chết của vua Lê Ngọa Triều năm 1009 đã chứng tỏ hai triều đại Đinh, Lê “ không được lâu bền, số vận ngắn ngủi ”. Hai triều đại Đinh, Lê phải đóng đô là do nhiều nguyên do lịch sử dân tộc : nhà nước phong kiến Nước Ta chưa đủ mạnh, nạn cát cứ của những lãnh chúa hoành hành, giặc giã loạn lạc lê dài. Do đó, những vua nhà Đinh, nhà Lê phải nuôi hổ báo ở trong nhà, phải nấu vạc dầu ở ngoài sân, dựa vào sông sâu núi cao, vị trí hiểm trở vùng Hoa Lư để đóng đô và phòng thủ. Đóng đô ở Hoa Lư là một hạn chế của lịch sử dân tộc của nhà Đinh, nhà Lê .
Lý Công Uẩn “ đau xót ” khi nghĩ về “ vận số ngắn ngủi ” của nhà Đinh, nhà Lê và cảm thấy việc dời đô là một việc cấp thiết “ không hề không dời đô ” .
“ Chiếu dời đô ” trong phần mở màn, lí lẽ sắc bén, dản chứng lịch sử vẻ vang là thực sự hiển nhiên, giàu sức thuyết phục lòng người. Tác giả đã lồng xúc cảm vào bài chiếu, tạo nên bao ấn tượng đẹp : “ Trẫm rất đau xót vé việc đó, không hề không dời đổi
Cuốn “ Lịch sử Nước Ta ” của Viện Sử học đã viết :
“ Việc dời đô về Thăng Long phản ánh nhu yếu tăng trưởng mới của quốc gia phong kiến tập quyền và chứng tỏ năng lực, lòng tin và quyết tâm của cả dân tộc bản địa giữ vững nền độc lập ” …
b. Đại La rất thuận tiện, rất đẹp để đóng đô .
Đại La không có gì lạ lẫm, là “ Kinh đô cũ của Cao Vương ”. Cao Vương là Cao Biền, đại quan của nhà Đường, từng làm Đô hộ sứ Giao Châu từ 864 – 875 ; năm 866, Cao Biền đã xây thành Đại La, thuộc TP.HN ngày này .
Đại La rất thuận tiện .
Về vị trí địa lí là “ ở vào nơi TT trời đất … đã đúng ngôi nam bắc đông tây
Về vị trí, rất đẹp, rất hùng vĩ : “ được cái thế rồng cuộn hổ ngồi ”, “ lại tiện hướng nhìn sông dựa núi ”, “ vị trí rộng mà bằng ; đất đai cao mà thoáng ” .
Là một vùng đất cư trú lí tưởng cho dân cư, không “ ngập lụt ”, “ muôn vật cũng rất mực phong phú và đa dạng tốt tươi ” .
Tóm lại, Đại La là “ thắng địa ”, là TT chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, quốc phòng, “ chốn tụ hội trọng điểm của bốn phương quốc gia ”. Đại La xứng danh là “ Kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời ” .
2. Phần thứ hai của “ Chiếu dời đô ” cho thấy tầm nhìn kế hoạch của Lý Công Uẩn về Đại La, nơi sẽ dời đô đến. Một cái nhìn tổng lực, thâm thúy, đúng chuẩn về những mặt vị trí địa lí, vị trí, nhân văn … Sau một nghìn năm, Thành Phố Hà Nội đã trở thành TP. hà Nội độc lập của quốc gia ta, nhân dân ta, ta càng thấy việc dời đô từ Hoa Lư ra Đại La của Lý Công Uẩn là một góp sức vô cùng vĩ đại “ mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ” .
Sử sách còn ghi lại : khi thuyền rồng của nhà vua vừa cập bến sông Nhị Hà ở chân thành Đại La thì có con rồng vàng bay lên, vua cho là điềm tốt mới đổi tên là Thăng Long. Thăng Long là “ Rồng bay lên ” biểu lộ thế nước và phản ánh khát vọng của nhân dân ta kiến thiết xây dựng Đại Việt thành một quốc gia cường thịnh có nền văn hiến muôn đời bùng cháy rực rỡ. Ý chí tự lập tự cường và niềm tin về ngày mai tốt đẹp được khẳng định chắc chắn một cách can đảm và mạnh mẽ .
Về mặt văn chương, phần thứ hai “ Chiếu dời đô ” rất rực rỡ. Cách viết hàm súc, giàu hình ảnh và biểu cảm, những vế đối rất chính, đọc lên nghe rất mê hoặc, mặc dầu phải qua bản dịch :
“ Huống gì thành Đại La … ở vào nơi TT trời đất / / ; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc tây đông / /, lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt / / ; muôn vật cũng rất mực đa dạng và phong phú tốt tươi … Thật là chôn tụ hội trọng điểm của bốn phương quốc gia / / ; cũng là nơi Kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời. ”
3. Phần cuối nguyên tắc ‘ Thiên đô chiếu ” chỉ có 14 chữ, bản dịch thành 19 chữ. Nhà vua bày tỏ ý mình về việc dời đô và hỏi quần thần. Đúng Lý Công Uẩn là một người “ tài trí, đức độ, kín dáo ” .
“ Trẫm muốn dựa vào sự thuận tiện của đất này để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào ? ”
Việc dời đô của Lý Công Uẩn là một kì tích, kì công. Sau gần một ngàn năm Thăng Long – TP. Hà Nội “ đất văn vật ” đã trở thành thú đô của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, TT chính trị, kinh tế tài chính, quốc phòng, văn hóa truyền thống của quốc gia ta .
“ Chiếu dời đô ” là áng văn xuôi cổ độc lạ, rực rỡ của tổ tiên để lại. Ngôn từ sang trọng và quý phái, đúng là khẩu khí của bậc đế vương. Nó là kết tinh vẻ dẹp tâm hồn và trí tuệ Nước Ta. Nó khơi dậy trong lòng nhân dân ta lòng tự hào và ý chí tự cường can đảm và mạnh mẽ .

3. Suy nghĩ của em về tình cảm yêu nước thương dân được thể hiện trong các văn bản Chiếu dời đô của Lí Thái Tổ, Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn

Tình cảm yêu nước là sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dài lịch sử vẻ vang văn học dân tộc bản địa. Tình cảm đó được biểu lộ mãnh liệt trong những lời tận tâm của những nhà chỉ huy quốc gia từ thời xưa. Ta hoàn toàn có thể kể đến những văn bản tiêu biểu vượt trội như “ Chiếu dời đô ” của Lí Thái Tổ, “ Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn .
Chiếu dời đô sinh ra khi Lí Thái Tổ mới lên ngôi. Nhà vua mong ước quốc gia có một kinh đô đàng hoàng to rộng đặng bề tăng trưởng quốc gia. Đó là lí do vì sao ông đã phê phán và chỉ ra việc đóng đô ở vùng Hoa Lư đã không còn tương thích nữa : “ Cứ đóng yên đô thị ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số phận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích nghi ”. Hoa Lư là vùng có vị trí hiểm trở, khi tiềm lực tăng trưởng chưa đủ mạnh thì nó hợp với kế hoạch phòng thủ. Nhưng đến đời Lí thì quốc gia đặt ra nhu yếu tăng trưởng, vì vậy đô thị phải dời chuyển ra nơi có vị trí khác. Không chỉ cỏ lí lẽ, Lí Công Uẩn bày tỏ cả tấm lòng mình : “ Trẫm rất đau xót về việc đó ”. Tình cảm của một ông vua luôn hướng về vận mệnh, sự tồn vong của giang sơn xã tắc khiến người đọc cảm động .
Bởi tấm lòng đau đáu nghĩ đến một mảnh đất thiêng hoàn toàn có thể phù trợ cho việc tăng trưởng quốc gia, nhà vua đã nhìn ra thế đất của thành Đại La. Đó là nơi có vị thế thuận tiện về nhiều mặt, về mật địa lí, tác giả nghiên cứu và phân tích rõ : Nơi TT trời đất ; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi ”, bốn hướng đều thông thoáng lại ở thế “ nhìn sông dựa núi ” vững vàng, “ vị trí rộng mà bằng ; đất đai cao mà thoáng ”. Trên vị trí ấy, dân cư sẽ tránh được lụt lội mà “ muôn vật cũng rất mực đa dạng và phong phú tốt tươi ”. Thuận lợi về mặt địa lí như vậy sẽ kéo theo những thuận tiện về thông thương, giao lưu : “ Thật là chốn tụ hội trọng điểm của bốn phương quốc gia “. Nơi định đô mới này sẽ phân phối được vai trò là đầu mối TT của kinh tế tài chính, chính trị, văn hoá của quốc gia .
Trong “ Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn, tấm lòng yêu nước lại được bộc lộ trực tiếp qua nhiều phương diện .
Tác giả lột tả sự ngang ngược và tội ác của giặc : “ Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu vàng bạc, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi để tai vạ về sau ! ”. Qua những câu văn đó, bộ mặt của quân giặc được trình diện đồng thời tác giả cũng bày tỏ thái độ căm thù, khinh bỉ cực độ của mình so với bọn chúng. Điều đó được bộc lộ đậm nét qua việc tác giả đã dùng lối nói hình ảnh so sánh, ẩn dụ : lưỡi cú diều, thân dê chó, hổ đói, … ; những hình ảnh được đặt trong thế đối sánh tương quan để tỏ rõ thái độ căm thù, khinh bỉ : uốn lưỡi cú diều – sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó – bắt nạt tể phụ .
Sau khi tố cáo tội ác củạ giặc, Trần Quốc Tuấn đã bày tỏ lòng yêu nước, căm thù giặc của mình, hoàn toàn có thể xem đây là đoạn văn hay nhất của bài hịch : “ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối ; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa ; chỉ căm tức chưa được xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân địch. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui mắt. ” Nỗi đau trước cảnh nước mất nhà tan được miêu tả thống thiết : quên ăn, mất ngủ, lòng đau như dao cắt, nước mắt đầm đìa. Uất hận trào dâng đến cực điểm khi tác giả thể hiện thái độ của mình so với quân địch : chỉ căm tức chưa được xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân địch. Vị tướng đã tự xác lập một niềm tin hi sinh hết mình cho quốc gia : Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui mừng. Qua đoạn văn này, hình tượng người anh hùng yêu nước, chuẩn bị sẵn sàng lao vào vì quốc gia được khắc hoạ rõ nét. Những lời tận tâm, gan ruột của vị tướng có sức lay động can đảm và mạnh mẽ, truyền cho tướng sĩ niềm tin yêu nước nồng nàn, lòng căm thù giặc sục sôi và một thái độ lao vào, gật đầu hi sinh vì nước nhà xã tắc .
Chẳng những vậy, tấm lòng yêu nước của vị đại tướng đáng kính còn được bộc lộ sâu đậm qua tấm lòng của một chủ tướng so với binh lính của mình : “ Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày, ( … ) lúc trận mạc xông pha thì cùng nhau sống chết, lúc ở nhà thảnh thơi thì cùng nhau vui cười. ” Đó thật là tấm lòng phụ tử đáng cảm động vậy !
Có thể nói, tấm lòng yêu nước của những tác giả được biểu lộ qua hai văn bản “ Chiếu dời đô ” của Lí Thái Tổ, “ Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn ” rất phong phú, nhiều vẻ khác nhau tuy nhiên đều tựu chung ở mong ước quốc gia an bình, tăng trưởng phong phú. Tấm lòng đó chẳng những được bộc lộ một cách cảm động qua hai văn bản mà còn được hai nhà chỉ huy kì tài chứng tỏ bằng những góp phần thực tiễn cho lịch sử vẻ vang tăng trưởng hào hùng của dân tộc bản địa .

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm :
Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Chiếu dời đô sgk Ngữ văn 8 tập 2 khá đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc những bạn làm bài Ngữ văn tốt !
“ Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com “