phân tích mô hình kinh doanh của amazon.com
phân tích mô hình kinh doanh của amazon.com
doc – 19 trang
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………………………………………………2
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ AMAZON.COM………………………………………3
1.
Lịch sử hình thành và phát triển Amazon.com……………………………………………….3
2. Kết quả kinh doanh………………………………………………………………………………………3
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG TMĐT CỦA AMAZON.COM……………….5
1.
Chiến lược kinh doanh của Amazon.com……………………………………………………….5
1.1. Chiến lược về giá…………………………………………………………………………………………..5
1.2. Chiến lược xây dựng mối quan hệ với khách hàng…………………………………………….5
1.3. Chiến lược liên kết…………………………………………………………………………………………6
2. Ứng dụng TMĐT trong mô hình kinh doanh amazon.com………………………………7
2.1. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động marketing (Marketing)…………………………………7
2.2. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động bán hàng (Sales)………………………………………….8
2.3. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động phân phối (Distribution)……………………………….9
2.4. Ứng dụng TMĐT trong khâu thanh toán (Payment)…………………………………………10
3.
Đánh giá……………………………………………………………………………………………………. 11
3.1. Điểm làm nên thành công của Amazon.com……………………………………………………11
3.2. Bài học kinh nghiệm…………………………………………………………………………………….13
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ ĐỀ XUẤT……………………………………………………………..15
1.
Nắm bắt cơ hội……………………………………………………………………………………………15
2. Vượt qua thách thức…………………………………………………………………………………..16
3.
Khắc phục những điểm yếu……………………………………………………………………….166
KẾT LUẬN………………………………………………………………………………………………………… 18
Page | 1
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và đặc biệt là sự phát
triển của công nghệ thông tin, Thương mại điện tử cũng ra đời và phát triển nhanh chóng
trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Nó được xem như là sự phát triển tất yếu của nền
“kinh tế số hoá” và “xã hội thông tin”.
Thương mại điện tử bao trùm phạm vi rộng lớn các hoạt động kinh tế – xã hội, mang lại
nhiều lợi ích và đồng thời cũng mang đến thách thức cho người sử dụng.
Thương mại điện tử đang phát triển nhanh chóng trên toàn cầu, nhất là ở các nước công
nghiệp phát triển,những nước có nền kinh tế đang phát triển cũng đã và đang tham gia
Thương mại điện tử.
Thương mại điện tử mang lại lợi ích tiềm tàng giúp người tham gia thu được thông tin
phong phú về thị trường và đối tác,giảm được chi phí, mở rộng quy mô doanh nghiệp, rút
ngắn chu kỳ kinh doanh…
Trên thế giới đã xuất hiện rất nhiều mô hình ứng dụng thành công thương mại điện tử
vào trong kinh doanh, đem lại lợi nhuận khổng lồ, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển
kinh tế. Và trong số đó không thể không nhắc đến amazon.com, một trang web B2C điển
hình. Do đó chúng em quyết định chọn đề tài “ PHÂN TÍCH MÔ HÌNH KINH DOANH
CỦA AMAZON.COM” để tìm hiểu cách thức tiến hành hoạt động cũng như bí quyết làm
nên thành công của amazon, đồng thời rút ra những kinh nghiệm cho sự phát triển của
thương mại điện tử của Việt Nam.
Page | 2
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ AMAZON.COM
1.
Lịch sử hình thành và phát triển Amazon.com
Jeffrey Bezos, là đại diện sáng giá nhất của cuộc cách mạng thương mại điện tử, là
tổng giám đốc điều hành đồng thời là cha đẻ của Amazon.com. Công ty ông sáng lập trở
thành nhãn hiệu thương mại trực tuyến được biết đến nhiều nhất trên thế giới và ông sở hữu
khối tài sản lên tới 8,2tỷ USD chỉ sau 14 năm thành lập.Vào khoảng năm 1994 khi tốc độ
phát triển của Internet là 2300%/năm, mặc dù không có kinh nghiệm về bán hàng cũng như
không nhiều hiểu biết về Internet, nhưng Jeffery Bezos đã sớm nhìn thấy tương lai của việc
bán hàng qua mạng. Và ông nhận thấy việc tìm kiếm tài liệu khó khăn nên ông đã nảy sinh ý
tưởng bán sách qua mạng. Và cũng năm đó, Amazon.com ra đời, công ty này ban đầu được
đặt tên là Cadabra.Inc, nhưng tên này đã được thay đổi khi người ta phát hiện ra rằng đôi khi
mọi người nghe tên là “Cadaver” (“tử thi”). Tháng 7/1995, tên gọi Amazon.com được chọn
vì Amazon là tên con sông lớn nhất thế giới. Cho nên tên gọi gợi lên quy mô lớn và cũng
một phần vì nó bắt đầu bằng “A” , sẽ hiện lên đầu danh sách chữ cái. Trụ sở chính của công
ty đặt tại thành phố Seatle, bang Washington. Vào ngày 16/7/1995 Amazon được đưa lên
mạng như một nhà sách trực tuyến với mục tiêu sử dụng Internet để chuyển hoạt động mua
sách sang một hình thức nhanh nhất, dễ dàng nhất và đem lại nhiều lợi ích nhất có thể.
Quyển sách đầu tiên mà Amazon.com bán là Fluid Concept and Creative Analogies của tác
giả Mỹ Douglas Hofstadter. Ngày 15/5/1997 Amazon cổ phần hóa công ty. Amazon.com
phát hành cổ phiếu lần đầu tiên và đăng ký trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq của Mỹ
với ký hiệu AMZN và có mức giá 18USD/cổ phần.
Từ một nhà sách trực tuyến ban đầu, chỉ chuyên bán sách, Amazon.com trở thành một
tạp hóa trực tuyến với đủ sản phẩm từ cao cấp đến bình dân phát triển nhanh như vũ bão,
Amazon.com đã đa dạng hóa các mặt hàng, thêm nhiều sản phẩm khác như hệ thống video
gia dụng, DVD, CD, máy nghe nhạc MP3, phần mềm máy tính, game, đồ đạc, thậm chí thực
phẩm…
Hiện nay Amazon.com đã trở thành website thương mại điện tử lớn nhất thế giới với
doanh số bán hàng trên mạng internet gấp gần ba lần so với doanh thu của hãng xếp hạng
nhì trong cùng lĩnh vực Staples.Inc tại thời điểm tháng 1 năm 2010. Amazon.com đã cung
cấp hàng triệu sản phẩm cho hơn 17 triệu người tiêu dùng trên 160 quốc gia. Amazon còn
cung cấp đấu giá trực tuyến.
2.
Kết quả kinh doanh
Tháng 6/1995 là thời điểm ghi dấu bước thử nghiệm đầu tiên của Jeff. Trên mạng
điện tử thế giới lần đầu tiên người ta biết đến cửa hàng kinh doanh của Jeff dưới cái tên
www.amazon.com:99. Ngân hàng dữ liệu sách của Jeff chứa hàng triệu đầu sách. Và lợi
nhuận cứ như trong mơ: tuần đầu tiên lợi nhuận thu được 5 nghìn dollars, tuần thứ hai – 10
nghìn, cuối năm thứ hai – 150 triệu, và hiện tại là con số hàng tỷ mỗi năm!
Page | 3
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Jeff Bezos đã phất lên nhờ vào niềm đam mê Internet, nhờ vào sự nhạy bén cũng như khả
năng nắm bắt cơ hội của thời cuộc. Internet cộng với ý tưởng kinh doanh táo bạo đã mang
lại cho Jeff nhiều tỷ dollars, chỉ trong vòng một thời gian ngắn ngủi!
Hiện tại, Amazon vẫn phát triển theo đúng như dự đoán của Jeff. Cứ hai năm một lần,
công ty phát triển lên một tầm cao mới. Ở vào tuổi 36, Jeff đã quyết định nghỉ hưu và trao
quyền quản lý vương quốc của mình cho Josef Gullie – một cựu top manager của công ty
xây dựng Black & Decker. Hiện tại Josef Gullie giữ chức Chủ tịch và CEO của Amazon
đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty. Hiện tại, Jeff Bezos sở hữu chừng
41% cổ phiếu của Amazon, tương đương vơi 16 tỷ dollars.
Năm 2009: Suy thoái kinh tế kéo dài có thể khiến người tiêu dùng đồng loạt cắt giảm
những chi tiêu không cần thiết, còn đối với Amazon, kết quả kinh doanh 3 tháng đầu năm
nay cho thấy công ty bán lẻ trực tuyến lớn nhất thế giới gần như chưa hề trải qua suy thoái.
Amazon cho biết doanh thu mạnh mẽ từ các sản phẩm điện tử, sách, và DVD tiếp tục giúp
doanh thu đạt tốc độ tăng trưởng bền vững trong 3 tháng đầu năm. Kết quả của hãng trái
ngược với dự đoán của hầu hết các nhà phân tích cho thấy Amazon vẫn không hề bị tác
động trong môi trường kinh tế xuống dốc. Lợi nhuận của Amazon trong quí này đã tăng tới
24%, đạt 177 triệu USD so với 143 triệu USD cùng kỳ năm trước. Doanh số của hãng cũng
tăng trưởng 18% đạt 4,89 tỷ USD, vượt qua kỳ vọng 4,76 tỷ của các nhà phân tích phố Wall.
Tháng 2 vừa qua, Amazon đã tung ra phiên bản mới nhất của thiết bị đọc sách điện tử
đang ăn khách Kindle có giá tới 359 USD. Tới thời điểm này Kindle đã có mặt trên thị
trường được 2 năm và vẫn đang là sản phẩm đọc sách điện tử được tin dùng, Amazon từ
chối công bố doanh số cụ thể của Kindle nhưng cho biết trên kho sách của thiết bị này đã có
tới 270 nghìn đầu sách và các tài liệu.
Ngoài các lĩnh vực hoạt động chiến lược như bán lẻ và sản xuất thiết bị điện tử,
Amazon còn là công ty tiên phong trong lĩnh vực cung ứng các dịch vụ máy tính đám mây
trên thị trường doanh nghiệp và tiêu dùng với dịch vụ Amazon EC Cloud đang thu hút khá
nhiều chú ý.
Hiện tại, Amazon có tổng cộng 20.600 nhân viên giảm nhẹ so với 1 năm trước. Cổ
phiếu của công ty tăng nhẹ 2% và đóng cửa ở mức 80,6 USD cuối phiên giao dịch trong
ngày.
Page | 4
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG TMĐT CỦA AMAZON.COM
1.
Chiến lược kinh doanh của Amazon.com
Trong suốt hơn 15 năm hình thành và phát triển, Amazon đã thực hiện rất nhiều chiến
lược kinh doanh khác nhau nhằm thu hút và duy trì khách hàng trung thành với công ty,
cũng như để tồn tại trên thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt. Các chiến lược mà công ty
đưa ra đều tập trung vào việc làm sao cung cấp cho khách hàng được nhiều sản phẩm nhất
với giá cả cạnh tranh và giúp cho việc mua sắm của khách hàng trên Amazon.com trở nên
dễ dàng và nhanh chóng. Hầu hết các chiến lược của công ty đề ra đều được thực hiện thành
công nhờ phát huy lợi thế cạnh tranh của mình, đó là lợi thế của một công ty bán lẻ trực
tuyến trong việc cắt giảm chi phí, mở rộng thị trường theo qui mô và lợi thế của người đi
đầu…
1.1. Chiến lược về giá
Giống như các nhà bán lẻ trực tuyến khác, Amazon.com cũng định giá sản phẩm theo
từng loại mặt hàng khác nhau. Đối với những sản phẩm đại trà thì giá bán thấp, những sản
phẩm ít đại trà hơn đòi hỏi giá cao hơn. Để thực hiện chiến lược về giá, Amazon đã triển
khai nhiều chính sách đem lại hiệu quả cao.
Đối với mỗi doanh nghiệp, việc giảm giá thành sản phẩm là rất khó khăn, tuy nhiên
Amazon.com vẫn thường xuyên thực hiện chính sách giảm giá sản phẩm, đặc biệt là vào các
dịp lễ tết. Amazon.com có thể dễ dàng thực hiện chính sách này là nhờ công ty không mất
chi phí cho nhân viên bán hàng cũng như chi phí thuê cửa hàng. Bên cạnh đó, nhờ có hệ
thống kho hàng hoạt động với chi phí thấp hơn bất cứ hệ thống nào trên thế giới cũng như
có mối quan hệ tốt và lâu dài với các công ty giao nhận nên chi phí lưu kho và phân phối
sản phẩm của Amazon nhỏ hơn rất nhiều so vói nhiều doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến khác.
Tốc độ xoay vòng của công ty là 150 vòng một năm trong khi đó các kho hàng thông
thường chỉ xoay vòng 3-4 lần một năm. Đây cũng là lý do mà nhiều nhà bán lẻ đã giao lại
toàn bộ quá trình bán sản phẩm cho Amazon.com.
1.2. Chiến lược xây dựng mối quan hệ với khách hàng
Ngay từ ngày đầu kinh doanh, Amazon.com đã luôn hướng tới nhu cầu của khách
hàng và xác định khách hàng là đối tượng trung tâm cho mọi hoạt động của công ty. Nhờ
thực hiện tốt các chiến lược đề ra, Amazon đã có được chỗ đứng vững chắc trong hoạt động
bán lẻ trực tuyến và cạnh tranh được với những nhà bán lẻ hàng đầu như DrugStore, Target,
Toy-R-Us, Borders.
Khách hàng đến với Amazon.com vì đây là một đại siêu thị trực tuyến với rất nhiều
chủng loại mặt hàng và việc thực hiện các bước mua hàng rất dễ dàng. Ngoài ra khi mua
sắm trên Amazon.com, người tiêu dùng còn nhận được những lời gợi ý riêng về sản phẩm
cho từng đối tượng khách hàng dựa vào thông tin về thói quen xem và mua hàng của khách
hàng mà công ty ghi lại được bằng phần mềm gián điệp cookie.
Page | 5
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Hơn hết, Amazon.com đã biết tận dụng sức mạnh của Internet trong quá trình xây
dựng dữ liệu thông tin khách hàng và sử dụng những thông tin này nhằm đem lại những
dịch vụ gia tăng cho chính đối tượng khách hàng đó như cung cấp dịch vụ mua sắm chỉ
bằng một cú click chuột, thông báo bằng email về các sản phẩm, dịch vụ mới, gợi ý mua
sắm…
Một công cụ giúp cho Amazon.com có thể xây dựng được mối quan hệ lâu dài với
khách hàng chính là việc xây dựng một “cộng đồng ảo”. Cộng đồng này sẽ gắn kết người
tiêu dùng lại với nhau và cung cấp những giá trị gia tăng giữa các thành viên với nhau thông
qua việc chia sẻ những trải nhiệm mua sắm và kinh nghiệm sử dụng các sản phẩm, dịch vụ.
Tóm lại, kinh nhiệm quan trọng nhất tạo nên sự thành công của Amazon.com chính là
việc công ty đã lấy khách hàng làm trung tâm. Mọi sản phẩm và dịch vụ công ty đưa ra đều
nhằm thỏa mãn tối da nhu cầu của khách hàng, đơn giản hóa những trải nhiệm mua sắm
cũng như giữ chân khách hàng quay trở lại với trang web của công ty nhiều lần sau đó.
1.3. Chiến lược liên kết
Trong quá trình hoạt động kinh doanh, Amazon đã nhận ra rằng các công ty không thể
cung cấp trực tiếp mọi thứ khách hàng mong muốn. Do đó công ty đã hợp tác với hàng triệu
người bán lẻ theo những cách khác nhau để thỏa mãn mọi nhu cầu của khách hàng. Việc hợp
tác không chỉ giúp công ty mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ mà còn giúp thu hút
được nhiều khách hàng đến với công ty hơn nữa, nhờ đó xây dựng và củng cố thương hiệu
của công ty.
Công ty cũng đã tiến hành liên kết với hàng trăm website. Tháng 9 năm 1998, Yahoo
và Amazon đã cùng nhau triển khai một chương trình giành cho người bán hàng trên qui mô
toàn cầu. Chương trình này cho phép Amazon đặt logo trên các website của Yahoo tại khắp
các khu vực trên thế giới, giúp Amazon tiếp cận với nhiều đối tượng khách hàng và thị
trường toàn cầu.
Amazon.com còn tiến hành mua lại một số công ty như PlanetAll, Junglee, nhằm hỗ
trợ quá trình mua sắm của khách hàng trên Amazon.com trở nên dễ dàng và nhanh chóng.
Ngoài ra Amazon.com còn tiến hành liên minh chiến lược với một số công ty như Toy-R-Us
– chuỗi cửa hàng bán đồ chơi của Mỹ và Border – nhà bán lẻ sách của Mỹ. Theo đó, Toy-RUs sẽ chịu trách nhiệm mua và quản lý kho hàng. Amazon.com sẽ chịu trách nhiệm phát
triển các ứng dụng trên website, thực hiện đơn hàng và cung cấp dịch vụ khách hàng, thuê
chỗ lưu kho cho cả hai công ty. Việc liên minh này giúp Amazon xóa bỏ được những rủi ro
về lưu kho, hai bên sẽ đóng vai trò như nhà cung cấp và khách hàng. Cả hai sẽ cạnh tranh
trực tiếp với nhau nhưng mỗi bên sẽ cố gắng giảm thiểu rủi ro và ngược lại sẽ giành được
những thị phần trong hoạt động của nhau.
Amazon.com đã kí kết hợp đồng với Circuit city – một công ty bán lẻ của Mỹ chuyên
cung cấp các sản phẩm có thương hiệu hàng đầu về đồ điện tử, máy tính cá nhân, phần mềm
giải trí. Việc này sẽ giúp cho người tiêu dùng có thể nhận hàng hóa tại cửa hàng gần nhất
trong số hàng trăm cửa hàng hơn là chịu một khoản phí vận chuyển. Nhờ đó, người tiêu
Page | 6
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
dùng có thể tiết kiệm được chi phí mua hàng còn Amazon sẽ nhận được một khoản phần
trăm trên doanh thu của công ty Circuit city cho các sản phẩm đã bán được thông qua
Amazon.com. Amazon cũng sẽ chịu trách nhiệm trong việc xử lý các giao dịch còn Circuit
city sẽ chịu trách nhiệm trong việc thực hiện đơn hàng cũng như các dịch vụ khách hàng
liên quan đến sản phẩm.
2.
Ứng dụng TMĐT trong mô hình kinh doanh amazon.com
Amazon.com đã ứng dụng thành công thương mại điện tử trong việc thực hiện toàn bộ
các hoạt động kinh doanh bao gồm marketing, bán hàng, phân phối và thanh toán thông qua
các phương tiện điện tử.
2.1. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động marketing (Marketing)
Amazon.com là doanh nghiệp đầu tiên ứng dụng thương mại điện tử vào trong kinh
doanh và một khâu rất quan trọng trong việc xây dựng mô hình TMĐT amazon.com đó là
hoạt động marketing.
Hoạt động marketing điện tử của amazon.com không chỉ đơn thuần là việc thành lập
website và đưa các thông tin về sản phẩm lên đó mà là sự kết hợp của các công cụ
marketing hiệu quả lấy khách hàng làm trung tâm. Công ty đã sử dụng rất nhiều các công cụ
khác nhau để duy trì khách hàng hiện tại và thu hút thêm các khách hàng tiềm năng đối với
các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ trên amazon.com. Điều này được thể hiện trước hết ở việc
công ty hàng năm đã đầu tư một khoản tiền không hề nhỏ đăng kí lên các Search
Engines( công cụ tìm kiếm). Đây là một dạng công cụ cơ bản tìm kiếm các địa chỉ trang
web theo những chủ đề xác định. Khi bạn đến một công cụ tìm kiếm và gõ vào đó một từ
khóa hay một câu về chủ đề bạn đang tìm lập tức sẽ nhận được một danh sách các trang web
thích hợp nhất cho từ khóa bạn đạng tìm. Đây được coi là sự lựa chọn đầu tiên để truy cập
tin tức hay thông tin về một loại sản phẩm hay dịch vụ không chỉ đối với những người mới
truy cập vào mạng Internet mà còn đối với những nhà marketing chuyên nghiệp. Theo một
thống kê mới đây, những địa chỉ trang web đứng vị trí đầu tiên khi sử dụng công cụ tìm
kiếm Google sẽ có số lượng truy cập gấp 40% trang web ở vị trí thứ hai. Do đó, việc đầu tư
cho các Search Engines có thể coi là một bước đi khôn ngoan của amazon.com nhằm thu
hút các khách hàng mới đối với hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp.
Một hình thức khác nữa trong hoạt động marketing điện tử mà amazon.com đang áp
dụng đó là chương trình đại lý. Đây thực chất là một phương pháp xây dựng đại lý hay hiệp
hội bán hàng qua mạng dựa trên những thỏa thuận về phần trăm hoa hồng. Và theo như
thông báo từ amazon.com, công ty này đã phát triển trên 60000 địa chỉ website đại lý. Khi
khách hàng truy cập vào website đại lý rồi nhấn vào đường liên kết để đến với website chủ
và mua hàng, website đại lý sẽ được hưởng một tỷ lệ phần trăm doanh thu nhất định.
Hệ thống CRM( Customer Relationship Management) của amazon.com cũng hoạt
động rất hiệu quả thông qua các hoạt động marketing cá biệt tới từng khách hàng. Bắt đầu từ
năm 2002, khi khách hàng truy cập vào trang web của amazon.com từ lần thứ hai trở đi, một
file cookie được sử dụng để xác định khách hàng và hiển thị dòng chào hỏi, chẳng hạn “
Page | 7
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Welcome back, Katie” và đưa ra những gợi ý mua sắm dựa trên những hoạt động mua sắm
trước đó của khách hàng. Amazon cũng tiến hành phân tích quá trình mua sắm của các
khách hàng thường xuyên và gửi các email gợi ý về sản phẩm mới đối với khách hàng.
Những ý kiến đánh giá, những lời giới thiệu, gợi ý, những cảm nhận về sản phẩm của những
khách hàng đã từng sử dụng hàng hóa và dịch vụ mua trên amazon.com càng nâng cao lòng
tin, sự yên tâm của khách hàng trong quá trình mua sắm tại amazon.com.
Như vậy, hoạt động marketing của amazon.com đã tỏ ra rất hiệu quả trong việc định vị
thương hiệu trong lòng khách hàng. Nhắc đến Amazon.com, người ta không chỉ biết đến sự
phong phú của sản phẩm dịch vụ, sự cạnh tranh giá cả mà còn bởi sự tiện lợi trong quá trình
mua sắm, sự hài lòng đối với các dịch vụ mà Amazon.com mang lại. Và cũng chính sự hài
lòng đó đã góp phần mang lại hàng triệu khách hàng đến mua sắm và trải nghiệm những giá
trị tại Amazon.com
2.2. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động bán hàng (Sales)
Amazon.com có một danh mục sản phẩm và dịch vụ rất đa dạng từ sách, quần áo cho
đến các thiết bị điện tử: PCs, laptop, tai nghe, chuột…với đầy đủ các thông tin chi tiết về giá
cả, kích cỡ, những đánh giá của các khách hàng khác.Bên cạnh đó, các hợp đồng điện tử
được hình thành qua giao dịch tự động tạo sự dễ dàng thuận tiện trong việc mua sắm.
Nếu khách hàng là người mua lần đầu trên amazon.com thì họ sẽ phải tiến hành tuần
tự 11 bước để mua được hàng như sau:
Bước 1: Khách hàng chọn sản phẩm mà mình mong muốn
Bước 2: Click chuột vào góc bên phải để cho sản phẩm vào giỏ hàng
Bước 3: Trang web sẽ tự động thay đổi sang trang khác. Trang mới sẽ yêu cầu khách
hàng tiến hành kiểm tra đơn hàng và quyết định có tiếp tục mua hàng hay không
Bước 4: Khi tiến hành kiểm tra thì amazon.com yêu cầu khách hàng phải cung cấp địa
chỉ email
Bước 5: Tại cửa sổ mới, khách hàng phải cung cấp tất cả thông tin cá nhân
Bước 6: Tất cả các sản phẩm khách hàng đã chọn sẽ được đưa ra để khách hàng thẩm
tra.
Bước 7: Chọn chức năng đóng gói hàng
Bước 8: Chọn hình thức giao hàng( ngày tiếp theo, trong vài ngày hay theo hình thức
thông thường)
Bước 9: Cung cấp chi tiết thông tin thanh toán
Bước 10: Xác nhận lần cuối cùng trước khi tiến hành xử lý thanh toán
Bước 11: Xác nhận thực hiện đơn hàng và số giao dịch sẽ được cung cấp
Toàn bộ quá trình mua hàng trên amazon.com mặc dù bao gồm những 11 bước như
trên song trên thực tế chỉ diễn ra trong khoảng từ 3-5 phút
Còn về phía doanh nghiệp amazon.com, khi nhận được đơn hàng của khách hàng thì
việc thực hiện đơn hàng sẽ trải qua 7 bước như sau:
Bước 1: Máy tính kiểm tra vị trí của hàng hóa và xác định trung tâm phân phối gần
khách hàng nhất có mặt hàng như yêu cầu. Trong trường hợp không các trung tâm
Page | 8
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
phân phối của amazon.com không có mặt hàng mà khách hàng yêu cầu thì máy tính sẽ
xác định nhà cung cấp nào có thể thực hiện đơn hàng.
Bước 2: Người quản lý kho hàng sẽ điều phối trực tuyến việc thực hiện đơn hàng tới
từng nhân viên cụ thể
Bước 3: Hàng hóa tại các trung tâm phân phối của amazon.com sẽ được lưu kho trong
các khoang hàng trên giá. Mỗi khoang có một đèn đỏ và một nút điều khiển. Khi mặt
hàng nào được yêu cầu thì đèn tại khoang hàng đó sẽ tự động sang. Người giao hàng sẽ
đi dọc các giá hàng và nhặt lên các mặt hàng trên giá có đèn sang cho vào giỏ, sau đó
sẽ ấn nút reset. Nếu đèn tiếp tục bật sáng thì họ lại nhặt thêm một mặt hàng có đèn
sáng. Quá trình này cứ lặp đi lặp lại cho đến khi đèn tắt hẳn.
Bước 4: Hàng hóa được đặt vào các băng truyền để truyền tới trung tâm
Bước 5: Kiểm tra mã hàng đối với từng đơn hàng. Sau đó hàng hóa sẽ được chuyển tới
khu vực đóng gói
Bước 6: Trong trường hợp khách hàng yêu cầu gói quà thì hàng hóa sẽ được gói lại
Bước 7: Hàng hóa được đóng gói, cân, dán nhãn, truyền tới các cổng giao hàng. Thông
qua một số nhà giao nhận chẳng hạn như UPS hay USPS hàng hóa sẽ được chuyển tới
tay khách hàng. Trong suốt quá trình thực hiện đơn hàng, hàng hóa sẽ được scan để lấy
thông tin về tình trạng hàng hóa. Và những thông tin này sẽ được amazon.com cập
nhật thường xuyên trên trang web để giúp các khách hàng có thể theo dõi quá trình
thực hiện đơn hàng được dễ dàng.
2.3. Ứng dụng TMĐT trong hoạt động phân phối (Distribution)
Ứng dụng thương mại điện tử trong việc phân phối các sản phẩm của amazon. com
được coi là một lợi thế cạnh tranh khác nữa của doanh nghiệp. Nhắc đến amazon.com,
chúng ta không thể không nhắc đến hệ thống kho hàng- một lợi thế cạnh tranh rất lớn. Đây
không phải là một nhà kho được xây dựng theo các phương cách thông thường mà được đầu
tư công nghệ khá nhiều. Hệ thống kho hàng của amazon bao gồm 6 kho hàng quy mô lớn
với trị giá mỗi kho lên tới 50 triệu USD. Trong mỗi kho hàng đều có đầy đủ các mặt hàng từ
đồ gia dụng, quần áo, giày dép tới các mặt hàng cá biệt hóa như đồ lưu niệm, đồ trang sức…
Các kho hàng này được chọn đặt gần các trung tâm tiêu thụ lớn hay các địa điểm thuận lợi
về giao thông, chẳng hạn sân bay nhằm đáp ứng khả năng phân phối hàng hóa một cách
nhanh chóng và giảm tối đa chi phí giao hàng, lưu kho.
Hệ thống kho hàng của Amazon đảm bảo mối liên hệ rất cao từ nhà sản xuất hệ thống
phân phối tới khác hhàng. Trong mỗi kho hàng các mặt hàng được sắp xếp, bảo quản rất
khoa học đảm bảo cho các quy trình lấy hàng, nhập hàng, xử lí đơn đặt hàng nhanh chóng
hiệu quả cao.Với số lượng mặt hàng vô cùng lớn amazon đã đầu tư hệ thống thông tin với
hệ thống máy tính các phần mềm ứng dụng và xử lí thông tin giúp cho việc quản lícó hiệu
quả nhanh chóng. Những thông tin quan trọng đều được ghi lại và phục vụ cho những lần
kinh doanh tiếp theo.
Có thể nói, các kho hàng của Amazon không hề giống với các kho hàng truyền thống
mà được tin học hoá cao độ.Các nhà kho của Amazon sử dụng công nghệ cao đến nỗi chúng
Page | 9
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
đòi hỏi rất nhiều dòng mã hoá để vận hành và phức tạp không kém trang web của Amazon.
Trong khi hầu hết các doanh nghiệp TMĐT khác chỉ chú ý đến việc xây dựng hạ tầng cơ sở
công nghệ thông tin cho website của mình, họ không đầu tư nhiều cho hệ thống bến bãi, kho
lưu trữ thì amazon.com sử dụng mô hình mạng lưới phân phối với đặc trưng là hệ thống kho
hàng đã được công nghệ hóa ở mức cao. Việc xây dựng một kho hàng như vậy và vận hành
hiệu quả nó đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao năng suất luân chuyển hàng hóa giữa
các nhà kho nói riêng và nâng cao doanh số bán hàng nói chung cho amazon.com.
Bên cạnh việc tự vận hành một hệ thống kho hàng riêng, amazon.com còn tiến hành
liên minh chiến lược với một số công ty khác như Toy-R-Us, Border nhằm giảm bớt những
rủi ro về lưu kho. Công ty cũng đã ký hợp đồng với Circuit city giúp cho người tiêu dùng có
thể nhận hàng hóa mua từ amazon.com tại cửa hàng gần nhất trong số hàng trăm cửa hàng
của Circuit city… Những hoạt động liên minh chiến lược này tất cả đều nhằm cải thiện hệ
thống phân phối, hỗ trợ giao dịch một cách hiệu quả hơn, giảm thời gian thực hiện đơn hàng
và củng cố thêm niềm tin của khách hàng đối với các sản phẩm dịch vụ mà amazon.com
mang lại
2.4. Ứng dụng TMĐT trong khâu thanh toán (Payment)
Thanh toán trực tuyến sẽ được tiến hành khi khách hàng truy cập vào mục thanh toán.
Việc khách hàng cung cấp thông tin chi tiết về thẻ tín dụng chỉ nhằm để xác nhận xem thẻ
đó có hiệu lực hay không và số dư tài khoản có đủ để thanh toán cho sản phẩm khách hàng
đã mua hay không. Sau khi sản phẩm được chuyển và khách hàng nhận được hàng thì số
tiền đó sẽ tự động bị trừ vào thẻ của khách hàng.
Amazon.com cũng đã tiến hành triển khai chương trình dịch vụ thanh toán linh hoạt
(Flexible Payments Service). Hình thức này hoàn toàn khác so với các sản phẩm thanh toán
khác của amazon.com như Amazon Simple Pay và Checkout. Flexible cho phép phát triển
những giải pháp thanh toán được các biệt hóa cho những loại hình kinh doanh khác nhau.
Dịch vụ này đem lại sự tiện lợi cho hàng triệu khách hàng của amazon.com trong việc sử
dụng thông tin tài khoản hiện có của họ khi tiến hành thanh toán sản phẩm.
Việc ứng dụng thương mại điện tử trong các khâu của hoạt động sản xuất kinh doanh
từ marketing, bán hàng cho đến phân phối sản phẩm và cuối cùng là thanh toán đã góp phần
tích cực vào thành công của amazon.com. Tuy nhiên, chỉ cần ứng dụng TMĐT đã đảm bảo
thành công hay amazon.com cần có những lợi thế cạnh tranh khác nữa nhằm củng cố vị thế
dẫn đầu trong lĩnh vực bán lẻ trực tuyến? Chúng ta sẽ cùng xem xét ở phần tiếp theo: Những
điểm làm nên thành công của amazon.com, những hạn chế cũng như bài học kinh nghiệm
cho doanh nghiệp này trong hoạt động kinh doanh điện tử.
3.
Đánh giá
3.1. Điểm làm nên thành công của Amazon.com
3.1.1. Hệ thống kho hàng của Amazon
Page | 10
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Như đã nêu ở trên, các kho hàng của Amazon.com không hề giống với các kho hàng
truyền thống mà được tin học hoá cao độ. Máy tính bắt đầu quy trình bằng cách gửi tín hiệu
thông qua mạng không dây tới cho công nhân để họ biết cần phải lấy thứ gì xuống khỏi giá;
sau đó họ đóng gói mọi thứ theo trình tự để gửi đi. Trong quá trình gửi hàng, máy tính tạo ra
vô số dòng dữ liệu từ những sản phẩm bị đóng gói tới thời gian chờ đợi và các nhà quản lý
có nhiệm vụ phải theo dõi sát sao hệ thống dữ liệu này. Có thể thấy đây chính là điểm khác
biệt trong mô hình xây dựng kho hàng hóa của Amazon.com. Hầu hết các doanh nghiệp
TMĐT khác chỉ chú ý đến việc xây dựng hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin cho website của
mình, họ không đầu tư nhiều cho hệ thống bến bãi, kho lưu trữ. Việc giao hàng thường được
tiến hành thông qua các trung gian khác như qua đường bưu kiện, hay họ sẽ gom hàng tại
địa điểm xác định nào đó. Ở đây Amazon.com đã sử dụng mô hình mạng lưới phân phối, đó
là nhà phân phối dự trữ và giao hàng. Phương án này có lợi thế là dịch vụ khách hàng tốt
hơn, thời gian đáp ứng đơn hàng nhanh hơn là những gì có thể đánh đổi cho chi phí tác
nghiệp hậu cần. Đây chính là điều mà Amazon.come hướng đến. Tuy nhiên thì phương án
này cần chi phí vận chuyển và chi phí dự trữ là khá cao. Chính vì thế mà Benzos đã quyết
định đầu tư khá nhiều cho hệ thống kho hàng, bến bãi.
Quy trình hệ thống kho xử lý đơn hàng của Amazon.com dựa trên mô hình chiến lược
CFN (Customer Fulfillment Networking.) Các nhà quản lý của Amazon.com ở bộ phận lưu
kho phải nỗ lực hết sức để đẩy năng suất lên cao tới tối đa. Chẳng hạn bằng việc tái thiết kế
hệ thống chuyển hàng trên băng chuyền tự động, Amazon.com đã có thể tăng năng suất của
một kho lên 40%.Đó là lí do trong 3 năm qua, chi phí vận hành các nhà kho của
Amazon.com đã giảm từ 20% doanh thu xuống còn chưa đầy 10% doanh thu. Các nhà kho
của Amazon.com vận hành hiệu quả, tỷ lệ luân chuyển hàng mới của các nhà kho này đạt 20
lần/năm. Tất cả các công ty bán lẻ khác chỉ đạt con số dưới 15 lần/năm. Và trên thực tế, một
trong những thế mạnh lớn nhất hiện nay của Amazon.com là năng lực quản lý hàng tồn kho,
và thậm chí Amazon.com còn được các công ty bán lẻ khác giao toàn bộ hoạt động kinh
doanh thương mại điện tử của mình cho Amazon.com thầu phụ, như trường hợp các hãng
bán lẻ Toys R Us và Target.
Nhờ hiệu quả hoạt động của hệ thống lưu kho nên bên cạnh việc bán các sản phẩm của
mình trên website, Amazon.com hiện còn bán rất nhiều sản phẩm của các nhà bán lẻ khác
trên cùng trang web của mình. Điều này đã đem lại thành công ngoài sức tưởng tượng cho
Amazon.com. Tỷ suất lợi nhuận của Amazon.com khi bán buôn và ăn hoa hồng cho các đối
thủ cạnh tranh cũng cao không kém tỷ suất lợi nhuận nếu hãng bán lẻ trực tiếp tới người tiêu
dùng. Ngoài ra, công ty không tốn chi phí quảng cáo nào về giá của mình là rất rẻ, vì người
tiêu dùng có thể dễ dàng so sánh mức giá của Amazon.com với giá của các nhà bán lẻ khác.
Điều này không chỉ tiết kiệm tiền mà còn tạo ra lòng trung thành và tin tưởng của khách
hàng.
Việc đầu tư cao và khá nghiêm túc cho công nghệ trong hệ thống kho hàng và cùng
với đó là việc quản lý kho hàng khá tốt đã giúp cho Amazon.com tạo ra một cuộc cách mạng
về TMĐT và trở thành trang web khổng lồ có phạm vi trên toàn thế giới.
Page | 11
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
3.1.2. Công nghệ
Đây là yếu tố mà Amazon.com coi trọng ngay từ khi mới thành lập. Amazon.com chi
tiêu nhiều tiền vào phát triển các phần mềm tin học. Nhờ việc chuyển sang sử dụng hệ điều
hành miễn phí Linux, hãng giảm được chi phí công nghệ tới 20% trong 2 năm sau đó.
Amazon.com sở hữu một kho dữ liệu lớn nhất thế giới. Khác với các nhà bán lẻ trực
tuyến khác, Amazon.com có các cơ sở công nghệ cho phép khách hàng tìm sản phẩm thực
sự họ quan tâm. Các kho dữ liệu tại Amazon.com là nơi duy nhất mà công ty có thể kết hợp
tất cả các dữ liệu với nhau để cải thiện dịch vụ cho khách hàng và giảm chi phí. Các kho dữ
liệu là điểm trung tâm cho tất cả các dữ liệu bao gồm các dữ liệu tư, dữ liệu khách hàng và
dữ liệu kiểm kê, phân tích hỗ trợ người dùng. Vì Amazon.com đã trở thành trung gian giữa
người bán và người mua, họ không thực sự có hàng tồn kho. Điều này cho phép
Amazon.com cắt giảm trên chi phí hàng tồn kho và cuối cùng cung cấp cho khách hàng với
giá rẻ hơn.
Amazon.com. là một nhà tiên phong trong việc thực hiện chiến lược CFN. Chiến lược
CFN sáng tạo, cho phép làm thương mại điện tử một cách năng động. Nó không chỉ giúp
hoàn thiện mà còn cải tiến nhiều hơn dịch vụ để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng vì đây là
một quá trình thực hiện bởi sự hợp tác của khách hàng thông qua hệ thống xử lý đơn đặt
hàng và thông qua website.Thiết bị phần cứng và phần mềm ban đầu của Amazon.com bao
gồm thiết bị kỹ thuật số của Alpha và Netscape được xây dựng dựa trên cơ sở dữ liệu và hệ
thống ERP của Oracle.Công ty đầu tư 80% vào việc phát triển các phần mềm từ khi thành
lập vào năm 1994 nhằm xây dựng một giao diện nổi tiếng thân thiện với người dùng và
hoàn thiện quá trình hậu cần ngược. Đến năm 1998 đã có 2/3 trong số 2100 nhân viên của
công ty làm việc trong bộ phận dịch vụ khách hàng.
Công nghệ là một điểm quan trọng mà nhà lãnh đạo Amazon.com – Bezos kiên trì theo
đuổi từ khi ông khởi sự Amazon.com: “Trong một thế giới hữu hình, mọi người đều nghĩ địa
điểm là quan trọng nhất. Đối với chúng tôi, 3 thứ quan trọng nhất là: công nghệ, công nghệ
và công nghệ.”
3.1.3. Sản phẩm, dịch vụ đa dạng
Bên cạnh cửa hàng trực tuyến, Amazon.com đã mở rộng hoạt động ra rất nhiều hướng
khác nhau như: cửa hàng chuyên dụng như cửa hàng kỹ thuật, đồ chơi. Amazon.com cũng
mở rộng dịch vụ biên tập trong nhiều lĩnh vực khác nhau thông qua mạng lưới các chuyên
gia trong nhiều lĩnh vực. Amazon.com còn phát triển danh mục sản phẩm thêm hàng triệu
đầu sách đã qua sử dụng và không còn xuất bản nữa.
Amazon.com cũng khai thác các sản phẩm ngoài sách, như liên kết với Sony Corp.
Năm 2002 để bán các sản phẩm của Sony online. Những đặc điểm nổi bật của cửa hàng trực
tuyến của Amazon.com là dễ tìm kiếm, dễ xem và đặt hàng; nhiều thông tin về sản phẩm,
nhiều bài bình luận, đánh giá, nhiều giới thiệu, gợi ý hợp lý và chuyên nghiệp; danh mục sản
phẩm rộng, phong phú, giá thấp hơn các cửa hàng truyền thống; hệ thống thanh toán an toàn
và thực hiện đơn hàng chuyên nghiệp.
Page | 12
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Amazon.com cũng mở rộng sang dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp như sàn giao dịch và
đấu giá điện tử. Amazon.com Auctions cho phép các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ tham gia
đấu giá trực tuyến trên khắp thế giới. Dịch vụ zShops cho các doanh nghiệp thuê gian hàng
trên Amazon.com với mức phí hợp lý hàng tháng, cho phép các doanh nghiệp nhỏ hiện diện
trên mạng và có thể sử dụng hệ thống thực hiện đơn hàng hàng đầu của Amazon.com.
Khách hàng có thể mua sắm trên Amazon.com từ PCs, cell phones, PDAs, Pocket PCs và
dịch vụ điện thoại 121 của AT&T.
3.1.4. Dịch vụ khách hàng
Amazon.com liên tục bổ sung các tính năng khiến quá trình mua sắm trên mạng hấp
dẫn hơn đối với khách hàng. Mục “Gift Ideas” đưa ra các ý tưởng về quà tặng mới mẻ, hấp
dẫn theo từng thời điểm trong năm. Mục “Community” cung cấp thông tin về sản phẩm và
những ý kiến chia sẻ của khách hàng với nhau. Mục “E-card” cho phép khách hàng chọn lựa
và gửi những bưu thiếp điện tử miễn phí cho bạn bè, người thân của mình. Amazon.com đã
và đang liên tục bổ sung thêm những dịch vụ rất hấp dẫn như trên cho khách hàng của
mình.Hệ thống CRM của Amazon.com hoạt động hiệu quả thông qua các hoat động one-toone marketing. Phương thức này là sự kết hợp hoàn hảo nhiều công cụ khác nhau nhằm giữ
chân khách hàng hiện tại và thu hút các khách hàng tiềm năng mua sắm tại amazon.com.
Người mua hàng khi đến với amazon.com không những hài lòng về chất lượng, giá cả sản
phẩm mà còn đánh giá rất cao dịch vụ khách hàng mà amazon.com mang lại.
Tháng 2 năm 2005, Amazon.com đã giới thiệu dịch vụ mới cho phép gửi hàng hoá mà
khách hàng đặt mua tới bất cứ đâu với mức chi phí cố định là 79 USD/năm. Theo
Amazon.com thì dịch vụ này sẽ duy trì và mở rộng số lượng khách hàng trung thành. Nhưng
cũng có những lo ngại rằng dịch vụ mới sẽ làm tăng chi phí vận chuyển. Và thực tế đã cho
thấy chi phí vận chuyển của Amazon.com tăng cao trong thời qua khiến lợi nhuận tăng
không đáng kể cho dù doanh số bán hàng đã tăng tới 24%.
3.2. Bài học kinh nghiệm
Thứ nhất, phải xây dựng một trang web hiệu quả. Việc truy cập vào các mục, các
phần, các link liên kết cũng như vào chính những trang web của doanh nghiệp phải đảm bảo
tốc độ cao. Với Amazon.com, nếu việc truy cập mất quá 1 giây thì đó là một vấn đề rất lớn
không chỉ liên quan đến công nghệ mà còn liên quan trực tiếp đến hình ảnh và sự tin tưởng
của khách hàng dành cho họ. Với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, việc tự chủ trong
vấn đề công nghệ và tốc độ dường như là không thể. Nhưng chính bản thân doanh nghiệp
cần phải coi tốc độ truy cập trang web là một phần quan trọng khi tham gia thương mại điện
tử và điều này có thể hạn chế được một phần tình trạng nghẽn mạng, truy cập lâu. Ngoài ra
các doanh nghiệp cần phải lựa chọn nhà cung ứng dịch vụ tốt, và cần kiểm tra trang web của
mình thường xuyên. Khi phát hiện vấn đề cần báo ngay cho nhà cung cấp Internet để khắc
phục nhanh chóng. Nên cạnh đó, cần lưu giữ thông tin các giỏ hàng mà khách hàng đã mua
để giúp họ biết được mình đã chọn gì cho những lần mua trước (là những lần truy cập dở
dang trước khi bị gián đoạn do chất lượng đường truyền)
Page | 13
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Thứ hai, vấn đề xử lý và phân tích dữ liệu được đưa lên hàng đầu. Chính những con số
về doanh thu, số lượng được bán ra cho từng mặt hàng cụ thể, hay những ý kiến phản hồi
của khách hàng về chất lượng sản phẩm, dịch vụ, cách thức phục vụ, thanh toán… Nói
chung tất cả những thông tin trên từ nhỏ nhất hay ít quan tâm nhất đều là “tài sản quý giá”
của doanh nghiệp. Bằng cách tập hợp phân tích các thông tin cẩn thận, doanh nghiệp sẽ thấy
được những lợi thế, khó khăn và thách thức của mình khi kinh doanh trực tuyến. Để có thể
thành công trong lĩnh vực thương mại điện tử, các doanh nghiệp Việt Nam cần có những
chiến lược tinh vi dựa trên thử nghiệm nghiêm ngặt và phân tích từ dữ liệu khách hàng, lưu
lượng truy cập, bán hàng… Các doanh nghiệp cũng cần phải sử dụng công cụ phân tích để
tìm ra lý do tại sao mọi người tiêu dùng đến với trang web của mình và hy vọng sẽ tìm thấy
những gì ở đó; mọi người muốn mua gì và tại sao … Đây là những gì Amazon.com đã thực
hiện khi mở rộng danh mục hàng hóa của mình.
Thứ ba, trình bày trang web đơn giản. Đơn giản ở đây được hiểu là đơn giản trong
việc tìm kiếm sản phẩm và các thông tin liên quan. Các doanh nghiệp cần phân chia các
danh mục sản phẩm, dịch vụ của mình thành từng mục theo các chủ đề cụ thể thu hút khách
hàng ngay từ lần đầu truy cập. Cũng cần kết hợp các tiện ích để giúp người truy cập cảm
thấy “đơn giản” khi tìm kiếm những gì họ muốn ở trang web của doanh nghiệp.
Thứ tư, quảng cáo sản phẩm. Với khả năng truyền tải và phát tán thông tin, Internet là
một công cụ quảng cáo hiệu quả với chi phí rẻ. Amazon.com để cho các doanh nghiệp tự
quảng cáo sản phẩm của mình và điều này giúp cho họ tăng doanh thu và lợi nhuận 10 –
20% so với việc không quảng cáo. Một bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam khi xây
dựng trang web là phải coi đó là một công cụ để quảng bá sản phẩm và thương hiệu của
mình. Tuy nhiên, quảng cáo như thế nào để hiệu quả cũng cần được coi trọng Với việc thêm
một dòng chữ nhấn mạnh trong những thư quảng cáo như “những người mua sản phẩm này
đều mua lại sau đó”, Amazon.com đã tăng doanh số bán hàng qua email một cách nhanh
chóng . Các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nghiên cứu các chiêu thức quảng cáo phù hợp
với người dân để tạo sự tin tưởng và lôi kéo người tiêu dùng mua sản phẩm của mình.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ ĐỀ XUẤT
Với những phân tích ở chương 2, chúng ta đã thấy được những lợi thế cũng như bất
lợi của Amazon.com. Trong bối cảnh bùng nổ của công nghệ thông tin và thương mại điện
tử, để cạnh tranh được với những đối thủ khác, Amazon.com cần phải biết sử dụng những
lợi thế sẵn có của mình, nắm bắt những cơ hội và vượt qua những thách thức mà sự cạnh
tranh mang lại, đồng thời qua đó, khắc phục những điểm còn hạn chế để hoàn thiện chính
mình.
1.
Nắm bắt cơ hội
Có một thực tế rằng: Những khách hàng của Amazon.com có xu hướng tìm đọc những
cuốn sách của cùng tác giả với những cuốn sách mà trước đó họ đã đọc và yêu thích. Điều
này mở ra một cơ hội vô cùng lớn đối với Amazon.com để có thể trở thành một nhà phân
phối độc quyền những cuốn sách bán chạy nhất.
Page | 14
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Bằng uy tín của mình, Amazon.com có thể thuyết phục các nhà xuất bản và cá tác giả
nổi tiếng cho phép độc quyền phân phối các đầu sách mới. Amazon.com có thể dựa vào
chính doanh số bán hàng của những cuốn sách trước đó đã bán để thuyết phục tác giả và nhà
xuất bản, cũng như đưa ra một mức giá cao hơn khi bán cho độc giả.
Một điểm thứ hai đó là dịch vụ chăm sóc khách hàng. Amazon.com cần không ngừng
cải thiện và tăng cường hiệu quả của dịch vụ chăm sóc khách hàng, vốn đã được đánh giá
cao, để ngày càng thắt chặt thêm sự tin tưởng cũng như tình yêu của khách hàng đối với
Amazon.com. Một khi chiếm được lòng tin của khách hàng, Amazon.com sẽ giảm bớt được
chi phí của việc quảng cáo và tiếp thị do những khách hàng trung thành sẽ tự tìm đến mua
hàng và chính họ sẽ là người PR sản phầm cho những người khác.
Điểm thứ ba mà Amazon.com cần khai thác đó là việc giao hàng. Khi khách hàng đặt
hàng trên trang web amazon.com, ngoại trừ những sản phẩm có thể điện tử hóa (như ebook,
nhạc, phim….) thì hầu hết các sản phẩm mà Amazon.com đang bán đều ở dạng “hữu
hình”, chúng cần công đoạn vận chuyển hết sức tốn kém và đầy rủi ro để đến được tay
người tiêu dùng. Chi phí vận chuyển chiếm một phần không nhỏ trong cơ cấu giá của các
sản phẩm mà amazon.com bán ra.Vì thế, nếu cắt giảm được chi phí này, Amazon.com sẽ có
lợi thế rất lớn so với các đối thủ khác về giá.
Một giải pháp cho vấn đề này là kí kết hợp đồng với các chi nhánh bán lẻ trên khắp thế
giới, qua đó, bằng việc căn cứ vào doanh số hằng tháng ở khu vực đó, vùng đó,
Amazon.com có thể tính toán được lượng cầu ở khu vực đó. Hằng tháng, Amazon.com sẽ kí
kết hợp đồng với các chi nhánh bán lẻ, sử dụng mạng lưới phân phối trong khu vực của họ
để giao hàng cho khách hàng của Amazon.com.Nhờ đó, thay vì thuê vận chuyển những đơn
hàng nhỏ lẻ, Amazon có thể tập trung thành một đơn hàng vận chuyển với số lượng lớn hơn,
điều này giúp họ giảm được chi phí vận chuyển trên một đơn vị sản phầm.
Amazon.com có thể sử dụng uy tín của mình, cũng như doanh số và giỏ hàng hóa đa
dạng để thuyết phục các chi nhánh và đại lý phân phối kí kết hợp đồng với mình.
2.
Vượt qua thách thức
Thách thức lớn nhất đối với Amazon.com chính là sự gia nhập thị trường của các đối
thủ cạnh tranh. Tuy vậy, điều này sẽ trở nên không còn quan trọng khi Amazon.com biết tận
dụng lợi thế của “kẻ dẫn đầu” thị trường cũng như niềm tin của khách hàng đối với sản
phẩm của Amazon.com.Từ đấy, Amazon có thể đánh bật được đối thủ cạnh tranh.
Một phương pháp khác cũng rất hiệu quả là cắt giảm chi phí dựa trên lợi thế về qui mô
(tính kinh tế của qui mô). Ngoài việc cắt giảm chi phí vận chuyển như đã nói ở trên,
Amazon.com có thể tạo ra thêm nhiều giá trị mới cho khách hàng, từ đó, khiến họ sẵn sàng
trả một mức giá cao hơn để mua hàng hóa đó. Một trong những cách tạo ra giá trị mới cho
khách hàng chính là cải tiến khâu hậu mãi (dịch vụ bảo hành, bảo hiểm vỡ hỏng khi vận
chuyển, hay dịch vụ tư vấn sử dụng thông qua điện thoại hoặc Internet đối với các sản phẩm
điện tử, công nghệ…)
Page | 15
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Hòa theo xu thế chung của các tập đoàn và công ty lớn, Amazon.com cũng hướng đến
mở rộng thị trường đến mọi quốc gia trên thế giới. Với môi trường kinh doanh mới, sự bất
đồng về văn hóa và ngôn ngữ cũng như phong cách tiêu dùng sẽ là khó khăn lớn đối với
Amazon.com.Để khắc phục điều này, Amazon.com cần tiền hành thêm các nghiên cứu về
văn hóa, lối sống cũng như phong tục tập quán, phong cách tiêu dùng của mỗi quốc gia
trước khi gia nhập thị trường đó.Hệ thống website – bộ mặt của Amazon.com – cũng cần
được thiết kế sao cho phù hợp với những nét riêng về văn hóa cũng như trình độ dân trí của
quốc gia đó.
3.
Khắc phục những điểm yếu:
Điểm yếu và bất lợi lớn nhất của mô hình thương mại điện tử chính là khâu bảo mật.
Tăng cường hệ thống bảo mật là nhiệm vụ hàng đầu đối với Amazon.com trong thời gian tới
để đảm bảo an toàn cho các giao dịch trực tuyến, khi số lượng giao dịch ngày càng tăng
lên, qui mô ngày càng lớn trong khi tội phạm về Internet ngày càng tinh vi và xảo quyệt. Có
như vậy, khách hàng mới an tâm mua sắm qua mạng lưới trực tuyến của Amazon.com.
Bên cạnh đó, tăng cường hệ thống kho hàng và chi nhánh ở nhiều nơi, nhằm giảm chi
phí vận chuyển và giảm sự phụ thuộc quá nhiều và các công ty vân chuyển và chuyển phát
nhanh bên ngoài.
Xóa bỏ quan niệm của khách hàng về việc Amazon.com chỉ bán sách, cũng là một yêu
cầu đặt ra đối những người lãnh đạo công ty. Để làm được điều này, Amazon.com cần tăng
cường quảng bá thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, đưa khẩu hiệu:
“Amazon.com – A to Z” vào tâm trí khách hàng.
Mũi tên màu vàng của Amazon có ý nghĩa nhiều
hơn là một vật trang trí. Logo này được thiết kế để
chuyển đến thông điệp rằng họ bán mọi thứ từ A
đến Z (mũi tên để nối hai chữ cái này) và cũng đại
diện cho nụ cười mà khách hàng của Amazon sẽ
có khi mua bán trên website này (mũi tên lúc này
lại tạo thành mặt cười).
Page | 16
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
Page | 17
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
KẾT LUẬN
Amazon.com là một doanh nghiệp đi đầu trong việc ứng dụng thương mại điện tử
vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh từ hoạt động marketing, bán hàng, phân phối cho
tới thanh toán điện tử.Trong suốt quá trình hoạt động của mình, Amazon.com luôn đưa ra
những chiến lược khác nhau cho phù hợp với từng giai đoạn như chiến lược giá, chiến lược
xây dựng mối quan hệ với khách hàng và chiến lược liên kết với các công ty khác. Những
chiến lược này được kết hợp đồng bộ cùng với việc khai thác những lợi thế cạnh tranh sẵn
có về hệ thống kho hàng, sự đa dạng hàng hóa dịch vụ, việc ứng dụng cao công nghệ và sự
chú trọng dịch vụ khách hàng đã đem đến những thành công to lớn của amazon.com. Thành
công ấy không chỉ thể hiện ở những báo cáo kết quả kinh doanh, những con số tăng trưởng
và mức lợi nhuận mà còn ở sự tin tưởng của khách hàng về chất lượng sản phẩm dịch vụ, sự
an tâm khi mua sắm tại amazon.com. Có trải nghiệm thực tế quá trình mua sắm tại
amazon.com mới hiểu tại sao doanh nghiệp điện tử này lại thành công đến vậy. Thương hiệu
amazon.com thực sự đã định vị rất sâu trong lòng khách hàng với hình ảnh một doanh
nghiệp luôn lấy khách hàng làm trung tâm, sự hài lòng của khách hàng chính là mục tiêu
hướng đến của doanh nghiệp.
Có thể Amazon.com còn gặp nhiều khó khăn với áp lực ngày càng gia tăng từ phía các
doanh nghiệp đối thủ, song với những lợi thế sẵn có và biết cách tận dụng cơ hội thị trường,
Amazon.com hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức và duy trì vị thế vua bán lẻ trực
tuyến như hiện nay. Mô hình kinh doanh thương mại điện tử amazon.com chính là một hình
mẫu để các doanh nghiệp đang và định ứng dụng TMĐT trong kinh doanh học tập noi theo.
Việc phân tích những điểm làm nên thành công , những hạn chế và bài học kinh nghiệm của
amazon.com có lẽ vì thế cũng rất cần thiết cho các doanh nghiệp TMĐT ở một thị trường
đang phát triển và nhiều tiềm năng như Việt Nam hiện nay.
Cuối cùng nhóm chúng em xin chân thành cảm ơn Giảng viên Bùi Thu Hiền đã giúp
chúng em hoàn thành bài tiểu luận này.
Thay mặt nhóm
Nghiêm Thị Hạ
Page | 18
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com
Trường Đại học Ngoại Thương
Khoa Kinh tế và kinh doanh quốc tế
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Thương mại điện tử căn bản, 2009, Bộ môn Thương mại điện tử, Trường
ĐH Ngoại Thương
2. Các mô hình kinh doanh TMĐT nổi tiểng( phần 1), Diễn đàn TMĐT Việt Nam. Địa
chỉ truy cập http://diendantmdt.com/forum/showthread.php?t=858
3. Thương mại điện tử amazon.com, Cộng đồng cao học kinh tế Việt Nam. Địa chỉ truy
cập http://caohockinhte.info/forum/showthread.php?t=28710
4. Thành công của ý tưởng kinh doanh Amazon, Trang học trực tuyến Đại học Ngoại
thương. Địa chỉ truy cập http://elearning.ftu.edu.vn/mod/forum/discuss.php?d=397
5. Kho hàng, điều làm nên thành công của Amazon, Diễn đàn thường mại điện tử. Địa
chỉ truy cập http://www.diendantmdt.com/forum/showthread.php?t=5447
6. Một số bài báo, tạp chí chuyên ngành thương mại điện tử khác
Page | 19
Nhóm 8 Lớp TMA306.4_LT
Mô hình kinh doanh TMĐT amazon.com