Những chiều xuôi gió, khi mùa sen đến, mùi sen theo gió đưa cứ ngan ngát, quấn quýt đến lịm người. Có những khi chạy xe ngang qua đầm sen, hương sen len lỏi qua từng kẽ tóc, qua từng mạch máu, qua tế bào ngấm vào tận huyết quản, để sực mình nhớ về tuổi thơ lội bùn hái sen giữa hồ.
Sen có tên Việt Nam là sen, ngậu (tiếng Tày). Có tên tiếng Anh là Lotus, tên nước ngoài là Sacred lotus, Chinese water-lily, Indian lotus, Egypian bean. Có tên khoa học là Nelumbo nucifera Gaertn. Tên đồng nghĩa là Nelumbium nelumbo (L.) Druce.; Nelumbium speciosum Willd. Thuộc họ Nelumbonaceae.
Contents
Cách Phân Biệt Hoa Sen và Hoa Quỳ
Có nhiều rất nhiều loại sen (hơn 100 loại), nhưng khi trực tiếp tiếp xúc với sen (liên) mà trong ca dao tục ngữ hay ông bà kể lại mới thấy sen Việt Nam chỉ có một loại giữ đầy đủ hình thái, tính chất. Những loại khác là quỳ (sen quỳ), sen đá, sen cạn, hoa súng…
Tôi đã thử hỏi nhiều người, không mấy người biết được sự khác nhau giữa Sen và Quỳ, thậm chí có nhiều người còn không biết đến sự tồn tại của Sen mà cứ ngỡ đó là Quỳ. Thực sự thì Sen và Quỳ khá giống nhau, nếu không để ý và có kinh nghiệm thì nhầm lẫn là chuyện bình thường.
Ghé ra chợ, nhiều hàng bày bán “Sen” nhưng thực chất đó là Quỳ – một loại họ hàng rất giống Sen. Ngay cả báo đài, truyền thông đưa hình ảnh minh họa cho Sen nhưng lại toàn hình Quỳ. Đến những bài hướng dẫn phân biệt Sen- Quỳ cũng bị nhầm lẫn thì có thể thấy được nhiều người không biết đâu là Sen, đâu là Quỳ cũng là chuyện đương nhiên.
Hi vọng qua bài viết này, mọi người sẽ có thêm kiến thức và kinh nghiệm, sau đó thử áp dụng để xem Sen và Quỳ khác nhau thế nào. Nếu có điều kiện chơi Sen, thì cũng hiểu được, yêu quý và chiêm ngưỡng, thưởng thức được hết giá trị của Sen. Phần nào giúp mọi người không bị “hớ” khi mua hàng.
Thân (cành)
Thân cành của hoa sen thẳng, ít gai, gai không sắc như quỳ. Lỡ tay chạm vào cũng không có cảm giác đau chói do bị gai cào. Gai sen cũng lành tính, không buốt nhức, ngứa như gai quỳ. Vì thế lội giữa đầm sen cũng thoải mái hơn.
Lá sen và lá quỳ
Mặt dưới lá sen ít lông, lông cũng mịn và mượt và không gây ngứa như lá quỳ. Vì thế lá sen thường hay được dùng để gói xôi, ướp cốm, ướp trà.
Búp nụ Sen và Quỳ
Búp sen hình bầu tròn, đầu búp không vót nhọn như quỳ, to, ngắn hơn, nhìn đầy đặn hơn quỳ. Sờ vào búp sen, chắc hơn búp quỳ. Đỉnh các cánh cong, chứ không nhọn hoắt như quỳ. Búp sen già, cánh có xu hướng mở ra, nhìn như miệng hồ lô, cánh hoa dưới gốc búp không rụng, vẫn dai. Nếu là sen hồng, đầu cánh hồng thẫm. Trong khi, búp quỳ già, cánh có xu hướng vón chặt lại, nhìn như mũi giáo, cánh hoa dưới gốc tự rụng, hoặc khẽ đụng vào là rụng. Đầu cánh búp quỳ hồng già chuyển sang tím đen và héo, tóp lại. Khi mua, cứ cầm bó hoa chúi xuống đất, rũ rũ vài cái. Quỳ sẽ rụng rơi cánh, sen thì không. Nếu người bán ngắt hết các cánh bên ngoài dễ rụng rồi, nhìn hoa quỳ rất mỏng, cánh ngoài còn lại non choẽn (nên nó sẽ thối và gục đầu chứ không nở). Hoa sen, không có lí do ngắt cánh. Kể cả khi cánh ngoài bung ra, cũng vẫn dính chặt cuống, rũ không rơi.
Hoa (bông) Sen, hoa (bông) Quỳ
Hoa sen dễ nở, nếu ngắt, tươi được khoảng ba ngày. Khi nở, cánh sen hình bầu, rộng, tươi, kể cả khi rụng xuống. Hoa sen nở bung, xoè ra hết cánh, nên nhìn rất to, cánh vẫn còn nguyên khi nở. Nở rồi mới rụng cánh. Cánh sen màu hồng phớt hoặc trắng tinh. Hoa sen nhiều lớp cánh, nên sờ vào nửa trên của hoa không bị xọp như quỳ (quỳ chỉ có một lớp cánh lớn dần ngay từ khi ra nụ). Còn quỳ rất khó nở, nếu ngắt, thì gần như không nở, cả bông hoa bị gục và rụng cánh dần. Cánh quỳ hình mui thuyền (nhọn), dài và lòng cánh bé, có đấu hiệu héo, khô ngay khi chưa rụng. Không nở cũng rụng cánh lả tả. Cánh quỳ màu tím thẫm hoặc tím than, chứ không hồng, hoặc trắng lợt (pha xanh, nhìn dại dại). Khi hoa quỳ nòi nhuỵ ra (nở vì cánh rụng gần hết), chỉ còn vài cánh dính lại và nhanh chóng rụng nốt, coi như đã tàn. Hoa sen, dù bị héo, mà chưa rụng cánh hoặc chết hẳn, khi cắm, sẽ tự tươi trở lại và nở như thường. Còn hoa quỳ, chớm héo, thì chỉ có ném đi thôi. Cho nên, người bán hoa, lúc nào cũng bơm nước cho quỳ.
Mùi hương Sen và Quỳ
Đây là đặc điểm chính để phân biệt giữa hoa sen và quỳ, khi sử dụng. Cánh sen có mùi thơm, cánh quỳ không có. Hương sen thơm mát, dễ chịu, ngay khi nụ hé là có mùi rồi, ở xa cũng ngửi thấy mùi. Còn hương quỳ nồng, ngái, hắc, khi nòi nhuỵ ra mới có mùi, ngửi sát mới thấy mùi. Vì vậy, nếu cắm một bình sen, cả căn phòng sẽ có mùi thơm, còn quỳ thì không. Ngang qua đầm sen cũng vậy, dù ở xa mà xuôi chiều gió là ngửi được mùi thơm. Còn quỳ, thì phải tới tận nơi, thậm chí lội vào giữa đầm cũng chả có mùi nếu không có hoa nở ngay chân.
Hạt Sen, Hạt Quỳ
Hạt sen và quỳ, nhìn bên ngoài như nhau. Nhưng tâm sen có vị đắng, chát. Ăn xong một lúc mới thấy ngọt mát noi cuống họng. Hạt sen có vị ngậy, béo, thanh. Ăn cả hạt và tâm, chỉ hơi hơi ngọt kiểu của đường. Còn quỳ, thì ngọt nhợ kiểu mì chính (bột ngọt), ăn không quen có cảm giác buồn nôn, tâm quỳ chát nhiều, ít đắng. Ăn xong một lúc, cũng chỉ thấy vị chát.
Tới đây, ắt hẳn bạn đã hình dung ra Sen và Quỳ khác nhau như thế nào rồi đúng không? Sen và Quỳ đều có những nét đẹp riêng, nhưng khi hiểu rõ bạn có thấy được chơi hoa cũng lắm công phu thế nào. Chúc các bạn một ngày vui và có nhiều điều bổ ích.
>> Xem thêm các loại hoa tươi ở Sakura Flower tại đây
>> Xem thêm các mẫu hoa đẹp tại đây
