GIỚI THIỆU BÒ BBB VÀ BÒ LAI F1 (BBB X LAI SIND)
1/ Tình hình nghiên cứu ngoài nước
Bò Blanc Blue Belge (BBB) là giống bò thịt đặc biệt của thế giới được tạo ra từ nhiều giống bò địa phương của Bỉ với bò Shorthorn từ năm 1919. Đây là một trong nhiều thành công lớn của công tác di truyền và tạo giống mới của Bỉ. Sau hơn 50 năm nghiên cứu tạo giống bò BBB là giống bò thịt đặc biệt có cơ bắp phát triển siêu trội (hệ thống cơ đôi), ngoại hình đẹp, khả năng sử dụng thức ăn tốt, thịt thơm ngon, hiệu quả kinh tế cao, bò BBB rất hiền lành.
Tại vương quốc Bỉ, Bò BBB có số lượng trên 2 triệu con, chiến 45% tổng đàn bò thịt, là giống bò vô địch về năng suất và chất lượng thịt trên thế giới. Bò BBB có khả năng thích nghi với nhiều vùng địa lý khác nhau trên thế giới và đã được nuôi ở nhiều nước như: Anh, Pháp, Mỹ, Autralia. Hiện nay đó có hơn 20 hiệp hội chăn nuôi bò BBB trên thế giới.
Bò đực thuần BBB
Bò BBB có 3 màu lông cơ bản: Trắng, loang xanh và đen do sự phân ly của gien bò Shorthorn.
Một số tính trạng và chỉ tiêu sản xuất của Bò BBB:
– Trọng lượng sơ sinh bình quân 44kg/con, một năm tuổi đạt trọng lượng 480 -500kg/con.
– Trọng lượng trưởng thành: Bũ đực từ 1.100 – 1.250kg/con có trường hợp đạt 1.400kg/con.
– Bò cái chửa lứa đầu nặng 700 -750kg/con, cái cơ bản (trưởng thành) nặng 850 -900kg/con.
– Tuổi đẻ lứa đầu trung bình là 32 tháng, thời gian mang thai 280 ngày, tỷ lệ đẻ hàng năm 80%, khoảng cách lứa đẻ 14 tháng.
– Hệ số sử dụng thức ăn cao: 5,5 -7kg.
– Tỷ lệ thịt tinh/thịt xẻ đạt: 78%.
Nhược điểm của bò cái BBB là sự đàn hồi của cơ xương chậu kém khi đẻ, 90% bò cái BBB khi đẻ phải mổ để lấy thai.
2/ Tình hình nghiên cứu trong nước
Giống bò vàng Việt Nam có tầm vóc nhỏ bé, năng suất thịt thấp. Do đó từ 1923 nhập giống bò Red Sind vào Việt Nam.
Bò lai Sind
Năm 1971 Bộ Nông nghiệp Việt Nam đã chủ trương “nâu hóa” đàn bò.
Năm 1980 Bộ Nông nghiệp đã có chủ trương “Sind hóa” đàn bò của Việt Nam. Cũng từ 1980 các nhà khoa học đã tiến hành lai kinh tế bò thịt giữa các giống bò chuyên dụng thịt như: Charolais, Simental, Limousin, Hereford và gần đây là Drought Master với đàn bò cái nền là lai Sind.
Từ 1999 đến 2001; dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, Sở Nông nghiệp & PTNT, Sở Khoa học & Công nghệ, Công ty Giống gia súc Hà Nội đã tiến hành nghiên cứu có kết quả đề tài “Khảo sát công thức lai tạo giống bò thịt cao sản từ bò lai Sind với bò lai xanh trắng Bỉ (BBB) và ứng dụng trong chăn nuôi bò thịt ở Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy:
– Dùng tinh bò BBB (nhập nội) phối giống cho đàn bò cái nền lai Sind đã được chọn lọc và được nuôi trong điều kiện ở nông hộ ngoại thành Hà Nội đạt tỷ lệ thụ thai 100%.
– Trong tổng số 20 bê lai F1 (BBB x lai Sind) sinh ra, tất cả bò mẹ đều sinh đẻ bình thường, không phải can thiệp. Trọng lượng bình quân sơ sinh của bê lai F1 (BBB x lai Sind) đạt 27kg/con, cao hơn tất cả các công thức lai khác đã được tiến hàng trước đây.
– Bê lai F1 (BBB x lai Sind) có tốc độ sinh trưởng và phát triển tốt hơn hẳn các con lai khác đã nghiên cứu tại Việt Nam.
Bê lai F1( BBBx lai Sind)
Bảng1: So sánh khối lượng bê lai F1(BBBxLai sind) với bò thịt khác
Bê lai
Sơ sinh
6 tháng
12 tháng
18 tháng
BBB x Laisind
27
174
309
377
BBB thuần
47,7
362
Simental x lai sind
21,1
115
168
250
Limousine x Laisind
20,5
119
139
265
Santa Getrudis x Laisind
18,7
163
183
Brahman x Laisind
19,5
96,4
133
182
Laisind
20,1
106
130
212
– Phát dục của bê lai F1 BBB rất sớm: 10 -12 tháng tuổi trọng lượng đạt 250 -300kg.
– Khả năng cho thịt của bò lai F1 BBB vượt trội so với các giống bò thuần và bò lai ở ta.
Bảng 2: Khả năng sản xuất thịt của một số bê lai
F1
BBB
F1 Charolais
F1
Santa Getrudis
F1
Hà Việt
Lai sind
Khối lượng giết mổ (kg)
378
243
260
240
244
Tỷ lệ thịt xẻ (%)
60,3
50,6
53,4
49,8
46,3
Tỷ lệ thịt tinh (%)
48
40,6
44,5
39,8
38
Nhìn chung đàn bò lai kinh tế hướng thịt có khối lượng cao hơn bò lai Sind trong cùng một điều kiện từ 17,1 -32,6%. Bò F1(BBB x Lai Sind) đạt cao nhất: 177,80% so với bũ Lai Sind.
Tỷ lệ thịt tinh đạt 42 -45% (Bò F1(BBB x Lai Sind) 48-51% so với của bò lai Sind là: 35 -38%)
Tỷ lệ thịt xẻ đạt 48 -54% (Bò F1(BBB x Lai Sind): 60-61,3% so với của bò lai Sind là: 42 -46%)
– Chi phí thức ăn để sản xuất 1kg thịt bò tăng trọng của bò lai F1 BBB chỉ bằng xấp xỉ 60% so với bò lai Sind. Do vậy giá thành sản xuất của bò F1 BBB thấp hơn 28 -30% so với bò lai Sind.
– Các kết quả trên cho thấy: Sử dụng công thức lai BBB x lai Sind tạo bò hướng thịt đạt kết quả tốt hơn hẳn các công thức của các cặp lai khác đã được nghiên cứu ở Việt Nam từ trước tới nay.
