chim kiwi là loài chim không biết bay, nhỏ như một chú gà nhưng lại là biểu tượng của một quốc gia. Loài chim này cũng là linh vật của New Zealand. Nếu bạn muốn biết vì sao cũng như tìm hiểu nhiều điều thú vị hơn nữa về chúng, thì bài viết này dành cho bạn.
1. Khái niệm
Kiwi là một loài chim có cánh (rất nhỏ) và không biết bay – tên loài trong tiếng Latinh của chúng là Apteryx, có nghĩa là không có cánh.
Chim kiwi có kích thước cỡ bằng gà nhà. Kiwi mù màu, không có khả năng tự vệ và có bộ lông như lông tơ phủ khắp cơ thể. Chân chúng khỏe và không có đuôi. Chim Kiwi sống ở New Zealand và là linh vật của quốc gia này.
Chim kiwi là một loài chim có cánh không biết bay
2. Vì sao chim Kiwi là linh vật của New Zealand?
Kiwi với chữ “K” viết hoa là biệt danh để chỉ những người dân xứ New Zealand.
Ban Bảo tồn đã tuyên bố loài chim kiwi là bột taonga (báu vật) của người Maori. Họ là những người có mối quan hệ văn hóa, tín ngưỡng, lịch sử mạnh mẽ với loài chim này. (Bạn có thể thấy thông qua câu chuyện tôi sẽ kể phía dưới).
Lông vũ của chim kiwi rất có giá trị trong việc dệt kahukiwi (áo choàng lông vũ kiwi) dành cho người có địa vị cao quý.
Chim kiwi được sử dụng như biểu tượng cho rất nhiều thương hiệu trong thế kỷ 19.
Vào khoảng 1905, kiwi đã được sử dụng để đại diện cho New Zealand trong các bộ phim hoạt hình.
Vào những năm 1930, Ngân hàng Dự trữ đã giới thiệu chúng vào tiền tệ của New Zealand.
Châu Mỹ có đại bàng, Nam Phi có Springbok (một loài dinh dương gazen) và xứ Wales họ có rồng. Vậy tại sao New Zealand lại chọn kiwi là linh vật của quốc gia mình?
Xét theo lẽ thường, loài chim này không mang hình tượng hoành tráng như những động vật hoang dã trên. Chúng có thể yếu thế, nhưng thật ra chúng rất thông minh và độc đáo.
Chúng có trí nhớ tuyệt vời, người ta đã từng thử lừa chúng bằng loa thu âm tiếng đồng loại. Nhưng chỉ thành công lần đầu thôi. Các lần sau đó kiwi đều nhớ được và không để bị lừa nữa.
Là một động vật mạnh mẽ và có nghị lực phi thường. Chim kiwi có tủy xương dày và đôi chân rắn chắc.
Hơn nữa, điều đặc biệt là loài chim kiwi có khả năng đẻ trứng rất lớn. Trứng của kiwi là một trong những quả trứng to nhất thế giới loài chim (xét theo tỉ lệ cơ thể).
Đối với chim kiwi mẹ, trứng chiếm đến hơn hơn 25% trọng lượng cơ thể nó.”Về cơ bản, nó giống như con người chúng ta vừa đẻ đã ra đứa bé ba – bốn tuổi vậy!”
Trứng chim kiwi chiếm hơn 25% cơ thể mẹ
Vậy đấy, chim kiwi mang trong mình vẻ đẹp độc đáo và sức mạnh tiềm ẩn, chúng hoàn toàn xứng đáng cho việc đại diện quốc gia New Zealand.
Xem thêm:
3. Chim kiwi hy sinh đôi cánh mình như thế nào?
Có một câu chuyện của người Maori về việc tại sao loài chim này bị mất đi đôi cánh. Tôi sẽ đưa ra để bạn hiểu ý nghĩa lớn đến nhường nào.
Một ngày nọ, Tane-mahuta – Thần Rừng, ngước nhìn lên những tán cây vươn mình trên nền trời. Ông đã rất lo lắng cho những đứa con của mình (cây cối) vì lũ bọ đang tấn công chúng.
Ông quyết định nói chuyện với người anh em của mình là Tane-hokahoka – thần của các loài chim, để tập hợp những chú chim lại với nhau.
Tane-mahuta nói:
– Có thứ gì đó đang ăn thịt các con của tôi. Tôi cần một người trong số các bạn rời nóc rừng và xuống sống dưới đất để các con tôi được cứu. Cũng như cứu chính mái nhà của các bạn.
Tất cả đều im lặng và không một con chim nào cất tiếng.
Tane-hokahoka quay sang Tui:
– Tui từ nóc rừng xuống có được không?
Tui nhìn lên hàng cây với nắng ấm xuyên qua từng kẽ lá, rồi lại đảo mắt một vòng xuống nền đất rừng tối lạnh lẽo mà rùng mình:
– Tane-hokahoka, dưới đó tối quá, mà tôi thì rất sợ bóng tối.
Tane-hokahoka quay qua Pukeko:
– Pukeko, bạn sẽ xuống đất chứ?
Pukeko nhìn xuống nền đất rừng ẩm ướt mà thốt lên:
– Không được, vì đất ẩm quá mà tôi thì không muốn để chân mình ướt.
Tane-hokahoka quay tiếp sang Pipiwharauroa:
– Pipiwharauroa, bạn sẽ rời nóc rừng xuống đất chứ?
Pipiwharauroa nhìn lên hàng cây cao, rồi nhìn quanh gia đình mình:
– Không được, vì hiện tôi đang bận xây tổ ấm của mình.
Tất cả tiếp tục chìm vào im lặng và không một con chim nào cất tiếng. Tane-hokahoka hết mực đau buồn, ông biết nếu một trong những đứa con của mình không chịu hy sinh, không những người anh em của ông sẽ mất đi những đứa con cây cối mà lũ chim cũng sẽ không còn nhà.
Chim kiwi là biểu tượng dũng cảm
Tane-hokahoka quay sang chim Kiwi:
– Kiwi, bạn sẽ rời nóc rừng chứ?
Chim kiwi nhìn lên hàng cây và thấy nắng ấm xuyên qua kẽ lá, nhìn quanh lại thấy gia đình mình, nhìn xuống dưới thì thấy mặt đất ẩm lạnh. Nó nhìn quanh quất một lần nữa rồi quay sang Tane-hokahoka và nói:
– Tôi sẽ đi.
Sự mừng vui vỡ òa trong lòng của Tane-hokahoka và Tane-mahuta, chú chim nhỏ bé này đang mang hy vọng đến cho họ. Nhưng dù gì Tane-mahuta cũng cần cảnh báo cho chúng về những gì nó sắp phải đối mặt:
– Kiwi ơi, bạn có nhận ra rằng nếu làm thế bạn sẽ phải mọc đôi chân dày và khỏe để xé toạc những khúc gỗ trên mặt đất. Em sẽ phải rụng đi những chiếc lông, đôi cánh đầy sắc màu xinh đẹp để rồi không bao giờ trở về phía trên nóc rừng được nữa. Bạn sẽ chẳng bao giờ nhìn thấy ánh sáng vào ban ngày.
Tất cả lại im lặng.
– Kiwi ơi, bạn sẽ rời nóc rừng chứ?
Chim kiwi nhìn mặt trời lần cuối đang chiếu từng tia sáng của mình, len lỏi qua từng chiếc lá và nói lời tạm biệt trong im lặng. Chim Kiwi nhìn lần cuối những con chim khác, nhìn đôi cánh, bộ lông sắc màu của chúng và nói lời tạm biệt trong im lặng. Nhìn quanh một lượt nữa, Kiwi quay qua Tane-hokahoka:
– Tôi sẽ đi.
Tane-hokahoka quay qua những con chim khác và nói:
– Tui, vì sợ quá mà không dám từ nóc rừng xuống. Từ nay ngươi sẽ đeo hai cái lông trắng ở họng như là dấu tích của sự nhát gan.
Pukeko vì không muốn chân ướt nên ngươi sẽ sống mãi trong đầm lầy.
Pipiwharauroa vì quá bận rộn xây tổ ấm, từ nay sẽ không bao giờ được xây tổ nữa mà phải đẻ trứng vào tổ của chim khác.
4. Phân loại chim Kiwi
Chim kiwi thuộc một nhóm chim cổ đại không thể bay – chim ăn thịt. Hiện nay, chúng có họ hàng gần nhất với chim voi từ Madagascar. Chúng cũng có mối quan hệ với đà điểu Emu và đà điểu đầu mào Cassowary ở châu Úc, hay chim Moa đã tuyệt chủng ở New Zealand.
Hiện nay, chim kiwi chỉ còn khoảng 68.000 con. Hơn nữa chúng ta đang mất dần 2% lượng chim không được quản lý mỗi năm.
Chim kiwi có 5 loài, và tất cả chúng đang cần được bảo tồn:
4.1. Thứ nhất, chim kiwi nâu
Chim kiwi nâu sống ở North Island. Có bốn dạng khác nhau, bao gồm kiwi nâu Northland, kiwi nâu Coromandel, kiwi nâu Western và kiwi nâu Eastern.
Đây là một trong những loài chim phổ biến nhất của chúng ta. Tuy nhiên chúng vẫn đang giảm đều số lượng 2-3%/năm.
Những loài kiwi khác sống được từ 40–65 tuổi, nhưng kiwi nâu Northland trung bình chỉ sống được 14 năm.
4.2. Thứ hai, chim kiwi đốm lớn
Là loài lớn nhất trong số các loài chim kiwi, chúng chỉ sống ở nửa trên của South Island. Chim kiwi đốm lớn là loài ít được biết đến nhất. Tuy nhiên số lượng của chúng khá ổn định do sống ở môi trường khắc nghiệt – gây khó khăn cho những kẻ săn mồi như chó, chồn hay mèo.
4.3. Thứ ba, chim kiwi đốm nhỏ
Đây là loại nhỏ nhất và cũng dễ bị tổn thương nhất trong tất cả các giai đoạn của cuộc đời. Đây là loài đã bị tuyệt chủng trên đất liền và đang được phục hồi ở một số quần đảo ngoài khơi – nơi không có động vật ăn thịt khác. Hiện số lượng chúng khoảng 1900 cá thể chim kiwi.
4.4. Thứ tư, Rowi
Rowi là loài hiếm nhất trong năm loài thuộc họ chim kiwi. Do bị săn mồi và mất môi trường sống, những chú chim đáng chú ý này đã bị giảm xuống chỉ còn một quần thể tự nhiên. Vào 2015, chúng chỉ còn khoảng 450 cá thể.
Không giống như một số loài khác, rowi đực và cái đều thay phiên nhau ấp trứng. Mặc dù chim non không dựa vào cha mẹ để kiếm thức ăn hay sự bảo vệ (như tất cả các loài khác – chim kiwi non tự cung tự cấp ngay khi mới nở), nhưng những con non rowi thường ở với gia đình của chúng trong nhiều năm.
Rowi là thường chỉ đẻ một quả trứng mỗi năm. Điều này khiến cái chết của một con chim trưởng thành càng trở nên nặng nề hơn với quần thể.
4.5. Thứ năm, Tokoeka
Tokoeka có ba dạng khác biệt về mặt địa lý và di truyền: Haast, Fiordland và Rakiura.
- Haast tokoeka: Đây cũng là một trong những dạng kiwi hiếm nhất. Chúng nhút nhát và thích sống trên núi.
- Fiordland tokoeka: Chúng vẫn còn có số lượng lớn hơn Haast tokoeka và thường thấy dọc con đường mòn Milford Track.
- Rakiura (Đảo Stewart) tokoeka: Rất khác số còn lại vì chúng hoạt động vào ban ngày. Chúng sống trong các nhóm gia đình, một bố và một mẹ.
5. Đặc điểm chung
5.1. Tuổi đời của chim kiwi
Nhìn chung, chúng có thể sống trung bình từ 25 đến 50 năm. Chim non nở rất nhanh – ra đã đầy đủ lông, và bụng của chúng chứa đầy lòng đỏ trứng để có thể sống mà không cần ăn trong ít nhất 2 tuần rưỡi.
Sau khoảng năm ngày tuổi, chúng sẽ chui ra khỏi tổ để kiếm ăn và không bao giờ được bố mẹ cho ăn. Con non phát triển chậm, phải mất đến 3 năm để đạt được kích thước trưởng thành.
Chim kiwi có cánh nhưng không thể bay, cơ ngực chúng kém phát triển và thiếu xương ức. Điều này làm cho chúng đặc biệt dễ bị thương do dập nát, chẳng hạn như vết thương do chó cắn.
Hầu hết các loài chim kiwi sống về đêm – như nhiều loài động vật bản địa khác của New Zealand. Nhờ đó nó tránh được nắng nóng và khô hạn. Tiếng của nó thường nghe vọng ra từ rừng vào lúc hoàng hôn và bình minh
Chim kiwi sống về đêm
5.2. Thức ăn của Kiwi
Chim kiwi là động vật ăn tạp. Mề của chúng chứa sạn và đá nhỏ giúp hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa thức ăn. Vì sống trong môi trường rất đa dạng, từ sườn núi đến rừng thông nên khó mà xác định chính xác thức ăn của của chúng
Thông thường, món khoái khẩu của chim kiwi là giun đất. May mắn thay, vùng đất New Zealand rất giàu giun với 178 loài bản địa và 14 loài giun khác để chúng tha hồ lựa chọn.
Chúng cũng ăn quả mọng, hạt, một số loại lá, nấm hay ếch.
Mối đe dọa lớn nhất đối với chim kiwi con là chuột, mèo còn đối với kiwi trưởng thành là chó hay chồn emic. Ở Northland, tuổi thọ của kiwi nâu Northland trưởng thành đã giảm trung bình xuống chỉ còn 14 năm do chó.
Ở những khu vực có sự kiểm soát, 50-60% chim kiwi con sống sót. Trong khi các khu vực không được quản lý có tới 95% chim chết trước khi đến tuổi sinh sản.
Các mối đe dọa khác bao gồm sự thay đổi/mất đi môi trường sống hay những cuộc tấn công từ phương tiện cơ giới. Bệnh gia cầm và ký sinh trùng cũng là một mối nguy hại lớn có thể tác động đến cả quần thể.
Chim kiwi là biểu tượng của một dân tộc. Chúng thật nhỏ bé nhưng cũng độc đáo vô cùng. Hy vọng qua bài viết trên bạn đã hiểu hơn về loài chim này, hiểu những lý do khiến chúng trở nên nổi tiếng và những nguy cơ tuyệt chủng đối với loài này.
️?CHIM KIWI – 3 Que Tăm Cắm Vô Củ Khoai Tây, Tên Là CHIM Lại Không Biết Bay?| Không Giới Hạn New
Anh em Fan Khá Lửng và KGH New cùng nhau tham gia vào ngôi nhà chung ở ĐÂY nha:
?? LIKE Fanpage: https://www.facebook.com/cakhiakhonggioihan
?? JOINT GROUP: https://www.facebook.com/groups/847018182490743
?? LIKE Tik Tok: https://www.tiktok.com/@cakhiakhonggioihan
?? Đăng ký kênh “KHÔNG GIỚI HẠN NEW\
