Cây trắc bách diệp

Trắc bách diệp là một vị thuốc được Đông y sử dụng phổ biến trong các bài thuốc chữa chảy máu chân răng, rong huyết, rong kinh, mất ngủ… Hãy cùng tìm hiểu thêm về cây bách và # 16 công dụng chữa bệnh bất ngờ trong bài viết dưới đây!

Cây bách là gì?

Cây bách là một loài thực vật hạt trần được xếp vào họ Hoa môi (Cupressaceae). Cây phát triển tối đa có thể cao tới 6 – 8 mét. Dọc theo thân mọc nhiều cành mang lá.

Lá trắc bách diệp mọc đối nhau tạo thành khom xanh thẫm, phiến lá nhỏ giống lá thông, phẳng, có vảy. Quả gồm 6 – 8 mảnh vảy dày, xếp úp vào nhau tạo thành hình nón. Khi còn non có màu xanh như khi già, quả chuyển sang màu nâu đen. Quả chín bung ra để lộ hạt bên trong.

Nón cái có hình nón tròn, mọc ở đầu các cành ngắn. Gồm 6-8 vảy dày bên ngoài màu vàng xanh. Có 6 vảy màu vàng nâu, khô, bên trong xếp thành vòng và 2 vảy lớn ở trung tâm. Vảy ngoài mặt trong phủ phấn trắng, hình bầu dục, rộng 0,6-1 mm, dài 1,5-2 mm.

Nón đực có hình đuôi sóc, đầu nhánh ngắn có 8 – 10 vảy hình bầu dục tròn. Vảy màu trắng hoặc vàng lục với chiều dài gần 1 mm. Mặt trong gồm các túi phấn màu xanh hình cầu quay quanh trục hình trụ chứa nhiều hạt phấn màu xanh lam. Hạt hình trứng nhọn, màu vàng đến nâu nhạt, dài khoảng 3-8 mm, nhẵn.

Hạt bí xanh hình trứng, màu nâu sẫm, không có cạnh.

Phân phối và thu thập cây bách

Cây bách bệnh được trồng phổ biến ở khắp các vùng miền trên đất nước ta. Cây vừa được thu hái làm thuốc vừa được trồng trong chậu làm cảnh do có hình dáng đẹp.

Các bộ phận của cây được dùng làm thuốc bao gồm:

• Cành và lá: Cây bách xù

• Hạt: Đông y gọi là chi tử.

Có thể thu hái lá vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, dược liệu thu hái vào tháng 9, 10, 11 sẽ cho dược tính tốt hơn. Phần lá và cành nhỏ của cây sẽ được cắt về và phơi hoặc sấy khô. Sau đó bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát để làm thuốc được lâu.

Quả thường được thu hái vào mùa thu hoặc đông. Những quả già sẽ được đem đi phơi khô, loại bỏ lớp vỏ bên ngoài để lấy hạt rồi đem phơi lại. Lúc này, bạn sẽ thu được một vị thuốc gọi là kỷ tử.

Thành phần hóa học của cây bách

Trong cành và lá có tinh dầu và nhựa. Trong tinh dầu có pinen, cariophylen. Có tài liệu còn cho rằng, trong cây bách bệnh có chứa vitamin C. Theo phân tích của Phòng Hóa thực vật thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Y học Trung Quốc (Bắc Kinh). Cây bách bệnh có phản ứng glucozit chữa bệnh tim. Trên cành và lá của cây bách:

• Rượu

• Tinh dầu chứa các chất pinen và cariophilene

• Myrixetin C15H10O8

• Axit Juniperic C16H32O3

• Hinokiflavon C30H18O3

• Axit Sabinic C12H24O3

• Amentoflavon C30H18O10

• Axit hữu cơ Estolide

• Vitamin C

• Tannin …

Tác dụng dược lý

Thử nghiệm nước Trắc bách diệp trên chó được tiến hành tại Bộ môn Dược lý trường Đại học Y Dược Hà Nội năm 1962 cũng cho thấy khả năng đông máu nhanh hơn.

Dùng nước sắc Trắc bách diệp với rượu có tác dụng bồi bổ thần kinh và Giảm ho thông thoáng.

Các chất chiết xuất làm cho Pentobarbital natri hiệu quả gây tê tốt hơn trên động vật được thử nghiệm.

Ngoài ra, thuốc Trắc bách diệp còn thể hiện khả năng ức chế một số loại vi khuẩn, tụ cầu, vi rút cúm.

Tinh dầu cây bách

Tinh dầu cây bách là một trong những loại tinh dầu nổi tiếng với nhiều công dụng hữu ích, đặc biệt là làm đẹp và dưỡng da cho các bạn gái khá hiệu quả.

Chức năng

• Giúp làm đẹp: dưỡng ẩm cho da, giảm rụng tóc, kích thích tiết mồ hôi để thải độc tố, làm sạch lỗ chân lông và tuyến bã nhờn.
• Hỗ trợ điều trị: Làm co mạch giúp cầm máu hiệu quả, hạn chế – khử mùi mồ hôi. Giảm đau do co thắt ruột, buồn nôn; chống viêm, thấp khớp, điều trị suy giãn tĩnh mạch, viêm phế quản, hen suyễn; Tốt cho gan, đường hô hấp, đường tiêu hóa, đường tiết niệu, giảm huyết áp, kháng viêm, chống vi khuẩn.
• Thanh lọc bầu không khí, khử mùi hiệu quả, giảm lo âu, giúp thư giãn, an thần và kích thích cảm giác hạnh phúc, xoa dịu khi bị sang chấn tâm lý.
• Xua đuổi côn trùng.

Công dụng của cây bách

Cầm máu

• Nguyên liệu: 30 – 50g cây bách bệnh, dùng cả cành và lá.

• Cách dùng: Đem các nguyên liệu đã chuẩn bị sao vàng, cho vào ấm sắc với 1 lít nước. Đợi nước sôi thì hạ nhỏ lửa, tiếp tục đun nồi cho đến khi cạn còn một nửa. Chia uống 2 lần sáng và chiều.

Chữa ho ra máu, ra máu

• Thành phần: Trắc bách diệp, ngải diệp (mỗi thứ 15g), can khương (6g)

• Cách dùng: Sao cây bách bệnh sẽ cháy đen, tương tự có thể khương hoạt cũng đem sao vàng. Tất cả sắc lấy nước đặc uống mỗi ngày. Kiên trì sử dụng thuốc trong 5 – 7 ngày để điều trị dứt điểm chứng ho ra máu.

Điều trị chảy máu cam

• Thành phần: Lá trắc bách diệp, lá ngải cứu, ngó sen (mỗi vị 15g), hoàng kỳ, ngó sen (mỗi vị 8g).

• Cách dùng: Tất cả cho vào nồi sao vàng, cho vào ấm sắc với 1 lít nước cho đến khi cạn còn một nửa. Chia đều 2 phần ăn vào sáng và tối trong 7 ngày liên tục.

Ho lâu ngày

• Nguyên liệu: lá trắc bách diệp 10g, rễ tầm gửi ký sinh trên cây dâu 10g, rễ chanh 10g, rễ dâu 10g.

• Cách dùng: Bách hợp và các vị trên sắc thành thang. Đem tất cả sao vàng, sắc nước uống với liều lượng 7 ngày liền. Mỗi ngày dùng 1 thang kết hợp giữ ấm cơ thể, uống nhiều nước, súc miệng bằng nước muối ấm hàng ngày và ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để nhanh chóng đẩy lùi mầm bệnh.

Chữa chứng ra mồ hôi trộm do âm hư.

• Thành phần: Hạt trắc bách diệp và vỏ hạt đại mạch (mỗi vị 16g), sơn khương, cẩu tích, đảng sâm, tục đoạn, hạ quy (mỗi vị 12g), ngũ vị tử (8g).

• Cách dùng: Tất cả tán thành bột, trộn với một ít táo nhục uống ngày 1 tháng để điều hòa hoạt động của tuyến mồ hôi.

Tốt cho bệnh nhân rối loạn nhịp tim, lo âu, hay quên.

• Chuẩn bị: lá bách khô, tương đương tỷ lệ 2: 1

• Cách dùng: Nghiền cả hai thành bột. Mỗi lần uống 50 viên uống với nước muối nhạt, ngày dùng 2 lần.

Làm đẹp, chống lão hóa

• Thành phần: hạt bách 30g, hoa cúc 30g

• Cách dùng: Cả hai vị thuốc này sao khô, tán thành bột. Mỗi lần lấy 20g pha với nước nóng và 2 thìa cà phê mật ong để uống giúp da dẻ hồng hào, giảm thâm nám tàn nhang và làm chậm quá trình lão hóa.

Kích thích mọc tóc, ngăn ngừa rụng tóc

• Thành phần: cây bách và quả hồ đào (mỗi loại 500g)

• Cách dùng: Xay nhuyễn các nguyên liệu trên thành bột mịn, trộn đều với nhau bảo quản trong lọ để dùng dần. Khi sử dụng, lấy 9g bột hòa với nước ấm để uống. Nên sử dụng thuốc khoảng 30 phút sau khi ăn để các hoạt chất được hấp thu tốt.

Điều trị suy giảm trí nhớ, ngủ lịm, tinh thần không ổn định

• Thành phần: lá trắc bách diệp 100g, tương đương 100g

• Cách dùng: Phơi dược liệu dưới nắng cho khô. Tán bột mịn, trộn với mật ong vừa đủ để hỗn hợp không còn dính tay. Rửa sạch viên nang rồi cho vào lọ đậy kín để dùng dần. Liều dùng 12g x 2 lần / ngày liên tục trong 1 tuần.

Điều trị bệnh kiết lỵ

• Thành phần: hạt cây bách (8-12g)

• Cách dùng: Hạt bách xù sau khi phơi khô, đem giã nát, pha với 1 cốc nước đun sôi để nguội. Uống nước trong 4-5 ngày liên tục các triệu chứng kiết lỵ sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Trị băng huyết, thổ huyết.

• Nguyên liệu: Lá trắc bách diệp 10g, ngải cứu 10g, trần bì 10g, buồng cau điếc 10g, bạc hà 10g.

• Cách dùng: Sắc các vị thuốc với 1 lít nước. Canh đến khi nước ấm cạn còn một nửa thì tắt bếp. Mỗi ngày sắc 1 lần chia 2 lần uống.

Xem thêm:

• TÁC DỤNG CỦA HOA HỒNG, CÁCH NHẬN BIẾT MỘT LOÀI HOA
• TÁC DỤNG CỦA TRÀ, TRÀ KHÁC NHAU VÀ TRÀ
• DƯỢC LIỆU TRẦN BÌNH TẠI NHÀ KHÔNG ĐƯỢC PHÉP

Lưu ý về cây bách

• Tham khảo ý kiến ​​của các thầy thuốc, bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng Cây Bách Khoa để điều trị bệnh tại nhà.

• Không dùng cho người nhiều đờm, đại tiện lỏng nhiều lần trong ngày hoặc dị ứng với các thành phần hóa học của cây huyết dụ.

• Người bệnh có thể thận trọng khi sử dụng hàn the

• Sử dụng thuốc đúng liều lượng và kiên trì để nhanh chóng thấy được hiệu quả tích cực.

Giá cây bách

Giá cây bách này đơn giản là vài chục nghìn đồng, nhưng với cây lớn hơn khoảng 6 tháng – 1 năm tuổi thì có giá thay đổi hơn 500.000 đồng / cây. Nếu là cây bách già để lấy gỗ, giá tính trên một mét khối gỗ có khi lên đến vài triệu đồng.

Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn hiểu được cây bách và # 16 công dụng chữa bệnh bất ngờ . Nên nhớ trước khi sử dụng nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Cùng tìm hiểu thêm nhiều cây thuốc dân gian khác trên blog nhé!

Blog Nguyễn Tuấn Hùng