Sau bài viết hướng dẫn cách bắt ong mật và bắt ong cột điện thì hôm nay chúng tôitiếp tục chia sẻ tới bạn đọc hai “TUYỆT CHIÊU” bắt ong rừng và bắt ong ruồi đơn giản mà không bị đốt.
Bạn đang xem: Cách nhận biết tổ ong có mật
Khác với loài ong mật thường làm tổ kín đáo trong trụ điện, hang đá, bộng cây v.v.Với hai giốngong ruồi và ong khoái lại có tập tính của ong làm tổ “lộ thiên”.
Cách bắt ong khoái, kỹ thuật bắt ong rừng
Ong khoái (Apis dorsata) là loài ong mật ở Việt Nam to nhất màcó thể khai thác đượcmật ong từ tổ của chúng.
Chúng tôi đã gặp được các tổ ong khoái chiều ngang dài tới tận 2.5 m, với lượng mật thu được từ chúng hơn 30 lít mỗi tổ.
Cách tìm ong khoái – tổ ong rừng
Với tập tính loài ong là làm tổlộngoài trời, trên các cành cây lớn, có thể làm tổ ở thấp hoặc trên cao như trên các vách đá, trên các thanh xà gồ bằng gỗ của hiên nhà.
Với loàiong khoái có hành vilàm tổ trên các vách đá cao, lại được chia ra thêm thành một loài mới với tên gọi là ong đá(Apis laboriosa).
Ong đá có kích thước lớn hơn ong khoái, cơ thể chúng có màu đen, kèm sọc trắng ở bụng, và bản tính rất hung dữ.
Hình trên cho thấy sự khác nhau giữa con ong khoái và con ong đá
Đặc điểm đóngtổ của ong khoáithường làm tổ ở trên các cành cây to, chắc chắn, mặt hướng bắc hoặc hướng nam thường trống trải, mặthướng tây rất kín đáo.
Cành cây có tổ ong khoáithường nghiêng một gốc khoảng từ 350 – 450,độ cao cách mặt đất thấp nhất là 1 m.
Tổ ong rừng
Với một phân họ khác của ong khoái là ong đá, lại không làm tổ trên cây mà có sở thích xây tổ trên các vách đá cao, một vách đá có thể có rất nhiều tổ ong đá.
Đặc điểm phân bố của hai giống ong có phần khác nhau rất nhiều, trong khi ong khoái thì phân bố hầu như khắp nơi tại Việt Nam.
Bạn có thể tìm được các tổ ong khoái rất nhiềuở các tỉnh miền nam Việt Nam, nơi các cánh rừng tràm bạt ngàn của U minh.
Nhưng với giống ong đá lại chỉ phân bố ở khu vực phía tây bắc Việt Nam,sâu trong các cánh rừng già là chủ yếu, và rất khó tìm thấy chúng ở các nơi khác.
Nhưng vì chúng củng thuộc họ ong mật, nên ong khoái và ong đá vẫn mang tập tính của ong mật, đó là thường làm tổ ở nơi có suối, sông, ao, hồ v.v.
Vì tổ ong đông quân, nên lượng ong bay tới các khe suốiđể uống nước rất nhiều, và rất dễ được phát hiện ra, do kích thước con ong lớn và bay khá chậm so với ong mật.
Biết được những thông tin vềtập tính làm tổcủa hai loài ong này, các thợ bắt ong rừngsẽ có hai chiến lược tìm tổ ong khác nhau.
Nếu muốn tìm bắtong khoái, thì họ chỉ tìm trên các cành cây có kích thước lớn, ở nơi có những trảng lớn (thuật ngữ trong nghề ănong) và có thể tìm thấy được ở bất cứ đâu trên lãnh thổ Việt Nam.
Còn đối với loài ong đá, chỉ có thể được tìm thấy trên các vách đá ở vùng rừng tây bắc là nhiều, ở các nơi khác rất khó tìm và hầu như chúng không “tồn tại”.
Để tìm kiếm các đànong khoái và ong đá, những thợ “săn ong” thường “phục kích” ở các kheo suối vào buổi trưa, đợi những ong thợ đến uống nước.Lần theo hướng baysẽ dễ dàng tìm ra tổ của chúng.
Bởi các tổ của ong khoái và ong đá rất to và rất đặc trưng, nên rất dễ dàng phát hiện nếu có các thông tin gợi ý như hướng có tổ ong, cách ong đóng tổ, nơi ong xây tổ và độ cao của tổ ong v.v.
Để tăng thêm cơ hội tìm ra các tổ ong khoái và ong đá, củng như để dễ dàng tìm kiếm các tổ ong này, các thợ ăn ong chuyên nghiệp thường dùng tới các dụng cụ hỗ trợ tìm kiếm như.
Ống dòm xa để nhòm theo hướng ong bay và nhòm trên các cành cây cao xung quanh.Flycam để dễ dàng tìm các trảng lớn (bụi lớn).
Cách bắt ong không bị đốt
Ống dòm xa để nhòm theo hướng ong bay và nhòm trên các cành cây cao xung quanh.Flycam để dễ dàng tìm các trảng lớn (bụi lớn).
Bắt ong đá
Với loài ong đá rất hung dữ, và thường làm tổ trên các vách đá rất cao, nên việc bắt những tổ ong này cực kỳ nguy hiểm, và khuyên các bạn đừng vì một miếng mật ong mà đánh đổi với rủi ro.
Thông thường để bắt các tổ ong này, thợ săn ong mậtsẽ dùng các cây sào nối lại với nhau, bên trên có gắn lưỡi hái (lưỡi cắt), từ dưới đất đưa lên vách đá để cắtcác tổ ong trên cao.
Tốt nhất nên bắt ong đá vào buổi tối để tránh bịong đốt, tuy là bắt ong buổi tối, nhưng củng đừng quên hun khói, vàmang đồ bảo hộ chống ong đốt kèmđi ủng bảo hộ cao suvào nhé.
Hay một cách bắt ong đá khác mà những người bản địa thường làm, xem video bên dưới
Các hướng dẫn trên chỉ dùng cho cách bắt ong rừng ở những nơi cao và mức độ nguy hiểm rất cao, không khuyến khích mọi người làm theo.
Bắt ong khoái
Với giống ong khoái hiền lành và dễ dàng bắt được hơn, vì có những đàn ong khoái làm tổ rất thấp. Điều đặc biệt khi bắtcác tổ ong khoái để không bị đốt, đó là sự bình tĩnh.
Khi đến gần các tổ ong khoái lớn,bạn càng sợ ong chít thì khả năng bạn bị ong chít là rất cao, với các tổ ong khoái lớn, một con ong đốt bạn sẽ kéo theo cảtrăm con khác tấn công và bạn có thể sẽ vong mạng.
Dụng cụ lấy mật ong khoái gồm, mộtbộ đồ chống ong đốt, bình phun khói, đôibao tay cao su, một đôi ủng cao su, kèm theo là dao cắt mật,xô, thau hoặc túi nilon để đựng mật ong khoái.
Hình ảnh quần áo bắt ong
Hãy sử dụng bình phun khói để có được lượng khói nhiều, đều,tránh gây cháyvà không bị ong đốt khi bắt ong, thay vì làm các “bó khói” bằng lá cây rất dễ gây cháy rừng.
Cầm bình phun khói, vừa phun khói vừa tiến từ từlại gần tổ ong, hun khói đều hết các mặt của tổ ong từ 3 – 4 lần, sau đó hay tiếp cận trực tiếp tổ ong bằng tay.
Bằng cách dùng tay (đã mang bao tay cao su) gạt nhẹ nhàng ong bám trên tổxuống đất (không ngừng phun khói), đánh giá nơi chứa mật vàvị trí cần cắt.
Tuyệt chiêu một tổ ong khoái có thể bắt được nhiều lần
Với các đàn ong khoái, phần lớn nhấtlà nơi chúng đẻ trứng và sinh sản, khu vực chứa mật chỉ nằm ở phía trên.
Nếu mục đích của bạn là chỉlấy mật ong, thì bạn chỉ cần cắt 1/2 cục mật, còn 1/2 phầncòn lại và tàng sáp nơi ong đẻ trứng và sinh sản, tuyệt đối đừng đụng tới.
Còn nếu bạn muốn lấy sáp ong, nhộng ong để ngâm rượu, thì tôi khuyên bạn củng chỉ nên cắt 1/2 tàng ong để ngâm rượu, còn 1/2 còn lại để trên cây cho ong tự làm lạitổ.
Cách bắt ong nàylà của các chuyên gia ăn ongở vùng rừng núi U Minh, với loài ong gác kèo và ong khoái hoang dã là cách lấy mật ong không bị đốt.
Tại đây không thợ “ăn ong” nào cắt hết cả tổ ong, mà họ luôn để lại một phần cho ong tiếp tục ở lại làm tổ.
Với cách bắt như vậy, một tổ ong khoái bạn có thể lấy mật ong được từ 2 – 4 lần mà không bị chích.
Và cứ sau mỗi một tháng, bạn lại có thể tiếp tục thực hiện nhưtrên, NÊN NHỚ, hãy để lại cho chúng một ít, đừng cắt hết và cưa luôn cành cây đó là hành vi của kẻ “thất phu”.
Xem cách bắt ong rừng với tổong khoái khổng lồ bằng video bên dưới.
Bắt ong ruồi
Việt Nam có hai loại ong ruồi, đó là ong ruồi đỏ và ong ruồi đen, chúng xuất hiện ở tất cả các khu vực nước ta, từ rừng núi đến đồng bằng, từ nông thôn đến đô thị.
Cách tìm tổ ong ruồi, đi bắt ong ruồi
Việc tìm thấy các tổ ong ruồi càng ngày càng khó hơn, bởi dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên các cánh đồng và nông trại ngày càng nhiều.
Cùng với đó là đô thị hóa làm cho giống ong ruồi không còn nơi cư trú, đến mức phải làm tổ ở những nơi không “thích” của chúng, như trên các chậu cây cảnh bon sai, lang cang nhà v.v.
Hiểu được đặc tính sinh học của ong ruồi củng là cách để tìm được tổ ong ruồi, nhưng cơ hội để phát hiện được một tổ ong ruồi hiện nay là rất thấp, bởi quần thểcủa chúng còn rất ít.
Củng giống như ong khoái, ong ruồi củng có tập tính làm tổ lộ thiên, trên các cành cây.
Nhưng khác với ong khoái là các cành cây được ong ruồi chọn làm tổ thường nhỏ, và có thể tổ của chúng củng được làm trong bụi rậm.
Nghĩa là nơi ong ruồi làm tổ sẽ là ở cành nhỏ và thấp hơn tổ ong khoái rất nhiều, và các chậu cây cảnh nhà bạn ở khu vực đô thịrất có thể là nơi làm tổ lý tưởng của ong ruồi.
Ong ruồi củng có tập tính xã hội của ong là”bài tiết và giải nhiệt” như tổ ong mật.
Nghĩa là vào những khoảng thời gian nóng trong ngày từ 10h – 15h hàng ngày, bạn sẽ thấy tổ ong ruồi bay lênrất đông và đảo nhiều vòng trước tổ của chúng.
Đây là hành vi đặc biệt của loài ong mật, sử dụng chúng để tìm kiếm một tổ ong ruồi ở xabằng một ống nhòm xa, và ở một nơi cao có thể nhìn được toàn cảnh xung quanh.
Đây là cách tìm ong ruồi trong rừng hiệu quả mà ít phải đi lùng xụt từng bụi rậm, cành cây, rất dễ bị loài ong vàng đốt nếu gặp phải.
Tất nhiên là để xác định được ở gần khu vực đó có ong ruồi làm tổ hay không, củng như là mật độ tổ ong ruồi nhiều hay ít thì ta củng không quên đến những nơi có nguồn nước.
Bởi các loài ong trong rừng sẽ đến uống nước, dựa vào số lượng con ong ruồi đến uống nước trong một thời điểm nhiều hay ít, mà có thể biết được xung quanh có nhiều tổ ong ruồi hay ít.
Cách bắt ong ruồi không bị đốt
Với cách bắt ong ruồi hiện tại của những “thánh ong” đã vô tình đẩy giống ong ruồi vào bờ vực tuyệt chủng.
Nghĩa là khi phát hiện tổ ong ruồi, họcầm 1 hay 2 điếu thuốc láphì phào, mang theo cây kéo cắt cành hoặc cưa tay, tiếp cận thổi khói và cắt luôn cả cành cây đang có ong ruồi làm tổ.
Với cách bắt nàysẽ làm cho đànong ruồi này chết sau 2 tháng, vì vòng đời của ong chỉ sống được 60 ngày, cắt cả tổ, ong không kịp xây lạiđể hồi phục thì “thọ mạng” của ong thợ đã tới.
Tôi biết có rấtnhiều người, mặc dù chỉ cần phần mật của tổ ong ruồi, nhưng khi bắt họ lại cắt nguyên cả cành cây nơi ong làm tổ, thật là tàn nhẫn và “tàn sát” thiên nhiên hoang dã.
TÔI HY VỌNGrằng, sau khi đọc xong bài này, mọi người sẽ có cách lấy mật ong ruồi văn minh hơn, để bảo tồn, và giữ lại loài ong mật giá trị này.
Để lấy mật ong của tổ ong ruồi mà không làm hại nhiều đến tình trạng tổ ong, hãy học cách bắt ong gác kèo của những người dân ở vùng rừng U minh như đoạn trên tôi đã chia sẻ.
Nghĩa là chúng ta chỉ cắt một nữa phần mật và một nữa phần bánh tổ, nữa còn lại hãy để cho ong ruồi tiếp tục ở lại làm tổ, và duy trì nòi giống của chúng.
Nếu tổ ong ruồi quá nhỏ, bạn hãydùng một cái chén và cây muỗng, lấy muỗng cạo hết phần mật của tổ ong, chỉ để lại phần mật bên dưới dánh cây và phần sáp nơi ong sinh sản.
Xem thêm: Cách Nấu Cháo Thịt Bò Ngon Cho Bé Ăn Dặm Thơm Ngon, Bổ Dưỡng
Đừng lấy hết tất cả của chúng, hãy chừa lại cho tổ ong của bạn một con đường sống, và biết đâu lần chia tách đàn sắp tới, chúng lại chọn nhà bạn làm nơi ở kế tiếp của chúng.
Vì ông bà ta thường nói “đất lành thì chim đậu, đất không lành, đất nhậu luôn chim”.
Nếu tổ ong ruồi làm ở nơi bắt buộc bạn phải đuổi chúng đi, thì củng đừng vội”ngâm rượu” cả tổ ong, vẫn còn có cách xử lý “nhân đạo” hơn mà
Cách nhận biết tổ ong Ruồi Nhiều mật hoặc ít mật.
