Bệnh cầu trùng ở gà và các biện pháp phòng, trị

 Trước diễn biến thời tiết phức tạp đang trong giai đoạn chuyển mùa, ẩm độ cao, chuồng trại môi trường chăn nuôi không đảm bảo vệ sinh thú y. Đồng thời qua quan sát lâm sàng và kết quả xét nghiệm của Chi cục Chăn nuôi Thú y cho thấy, hiện nay trên đàn gà tỷ lệ mắc bệnh Cầu trùng rất cao. Để chủ động phòng và trị bệnh Cầu trùng cho gà, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Vĩnh Phúc hướng dẫn bà con về bệnh cầu trùng ở gà và các biện pháp phòng, trị.

Bệnh Cầu trùng ở gà là bệnh ký sinh trùng truyền nhiễm, do loài ký sinh trùng đơn bào gây ra. Có nhiều loài cầu trùng gây bệnh cho gia cầm, tuy nhiên giống cầu trùng gây bệnh cho gà là Eimeria, chủ yếu ở 2 loài : Eimeria tenella (ký sinh ở manh tràng – ruột già ) và Eimeria necatrix (ký sinh trùng ở ruột non). Bệnh Cầu trùng lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa do gà ăn phải nang của cầu trùng có trong thức ăn, nước uống bị nhiễm mầm bệnh. Gây rối loạn tiêu hóa, tổn thương các tế bào thượng bì, làm cho gà không hấp thu được dinh dưỡng, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, giảm hiệu quả chuyển hóa thức ăn, giảm tăng trọng, gà mắc bệnh này thường còi cọc, chậm lớn,  suy yếu có thể chết (tỷ lệ chết 20 – 30% ). Gà mắc bệnh sức đề kháng giảm là điều kiện thuận lợi để phát sinh dịch bệnh, bệnh  xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên  gà từ 2 – 8 tuần tuổi hay mắc nhất và ở tất cả các hình thức chăn thả (nuôi công nghiệp, bán công nghiêp có nguy cơ mắc cao nhất).

*Gà mắc bệnh Cầu trùng thường có những biểu hiện như sau:

 – Gà mắc bệnh cấp tính:  Ủ rũ, kém ăn hoặc bỏ ăn, uống nước nhiều, lúc đầu đi phân có bọt màu vàng hoặc hơi trắng, phân có màu nâu đỏ (phân gà sáp), sau phân có lẫn máu, gà đi lại khó khăn, xã cánh, xù lông,  niêm mạc miệng, mắt nhợt nhạt, chân gập lại, quỵ xuống và chết sau khi có biểu hiện co giật từng cơn.

–  Gà mắc bệnh mãn tính: Bệnh tiến triển chậm hơn như gầy ốm, xù lông, kém ăn, chân đi như bị liệt, tiêu chảy thất thường… Ở thể này gà là vật mang mầm bệnh (thường xuyên thải mầm bệnh ra ngoài môi trường), gà mái mắc bệnh thường giảm đẻ…

 * Khi mổ khám gà bị bệnh Cầu trùng chủ yếu thấy tổn thương ở ruột. Nếu do ký sinh ở manh tràng- ruột già thì thấy 2 manh tràng trương to và xuất huyết.  Mổ manh tràng ra bên trong có xuất huyết lấm tấm và đầy máu. Nếu gà bị mắc cầu trùng nặng thì 2 manh tràng xuất huyết, hoại tử từng mảng đen.Trong trường hợp gà bị bệnh  cầu trùng ký sinh ở ruột non thấy ruột non phình to từng đoạn khác thường, chỗ vách ruột trương to thường dễ vỡ, trong ruột chứa chất lỏng có lợn cợn bã đậu rất thối. Bề mặt niêm mạc ruột dày lên có nhiều điểm trắng đỏ. Nếu gà bị bệnh nặng thường thấy phân lẫn máu tươi. 

 Các biện pháp phòng, trị

* Phòng bệnh: Là biện pháp hiệu quả và kinh tế nhất, có 2 cách:

-Vệ sinh phòng bệnh :

+ Chuồng trại phải thông thoáng không bị lạnh hoặc quá nóng, nền chuồng phải có lớp độn chuồng hút ẩm, luôn khô ráo, thường xuyên vệ sinh , máng ăn, máng uống sạch sẽ; thức ăn, nước uống đảm bảo vệ sinh thú y tránh nhiễm mầm bệnh từ nền chuồng; Sau mỗi đợt nuôi phải quét dọn vệ sinh, ủ phân gà với vôi bột để diệt mầm bệnh trước khi sử dụng.

+ Định kỳ phun khử trùng tiêu độc chuồng trại môi trường chăn nuôi bằng một trong các loại hóa chất sau: Han-IODINE, BENKOCID, BIO-IODINE…

– Phòng bệnh bằng vắc xin và thuốc:

+ Sử dụng vắc xin nhược độc phòng bệnh Cầu trùng đa giá ở gà ( do Công ty cổ phần Thuốc thú y TW1 -sVI NAVECO sản xuất ) bằng cách hòa nước uống hoặc trộn thức ăn ( theo hướng dẫn của nhà sản xuất) sử dụng cho gà từ 3- 7 ngày tuổi, khả năng miễn dịch kéo dài đến thời điểm gà xuất chuồng

+ sử dụng thuốc: Dùng Vina coc, Han coc hoặc Sulfacoc… liều lượng: 1g/2 lít nước hoặc 1g/kg thức ăn, dùng liên tục trong 3 ngày. Kết hợp bổ sung vào thức ăn, nước uống Bcomplex , các chất điện giải để tăng sức đề kháng của gà. Định kỳ mỗi tháng 1 lần và nên luân chuyển thuốc phòng trị cầu trùng sau mỗi lần dùng.

* Trị bệnh: Khi phát hiện gà bị mắc bệnh cầu trùng có thể dùng một trong các loại thuốc sau:

 – Vinacoc, Han coc hoặc Sulfacoc: liều lượng hòa 4g/lít nước, uống liên tục trong 3 ngày. Trường hợp bệnh chưa  khỏi hẳn thì 5 ngày sau cho uống thêm một đợt thuốc 2 ngày nữa.

– Vime anticoc: liều lượng 1g/1lít nước sạch cho uống hoặc 5g/4,5kg thức ăn dùng liên tục trong 5 ngày.

–  Nova-coc: liều lượng  2g/lít nước, trong 3 ngày liên tục, sau đó nghỉ 2 ngày rồi tiếp tục dùng thuốc trong 2 ngày.Kết hợp chăm sóc nuôi dưỡng tốt và bổ sung chất điện giải, vitaminK, ADEcomplex để tăng cường sức đề kháng, mau phục hồi bệnh./. 

Nông nghiệp Việt Nam.VN